نقش و تاثیر اراده طرفین در شروط غیرمنصافه قراردادهای خصوصی

در حقوق ایران ضرورت مقابله با شروطی که محتوای غیرمنصفانه دارد، به خوبی احساس می شود و رویه قضایی خاصی در این خصوص از سوی محاکم دیده نمی شود، تعداد پرونده هایی که با موضوع شروط غیرمنصفانه در دادگستری ایران مطرح شده است، بسیار اندک است چون پیش بینی های لازم در این خصوص انجام نشده است، فضای سنگین حاکمیت اراده بر کشور سایه افکنده است و امید به اینکه بتوان توافق شخصی طرفین را در چارچوبی خارج از مبانی سنتی به چالش کشید، بسیار اندک است. با این وجود سه قانون وجود دارد که به طور مستقیم به مقوله شروط غیرمنصافنه در قرارداد اشاره دارد. ماده 179 قانون دریایی، ماده 46 قانون تجارت الکترونیک و قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44 از مهمترین قوانینی است که قانون گذار صریحا تحمیل شروط غیرمنصفانه را ممنوع اعلام نموده است. وجود این قوانین و برخی مبانی بنیادین که برای دخالت در قرارداد شخصی طرفین، به استناد وجود شروط غیرمنصفانه وجود دارد، سبب شده که فاصله گرفتن از مبانی سنتی حاکمیت اراده، نیازمند گذر زمان، توجه حقوقدانان، دکترین و نقش پویای رویه قضایی باشد تا سرانجام جوانب مختلف امر و ضمانت اجراها در قانونی تخصصی به تصویب رسد.

کلیدواژه ها:

شروط غیرمنصفانه ، انصاف ، قرارداد ، عقد ، شرط