شناسایی ساختار رنگ سفالینه های دوره مفرغ متاخر شرق دریاچه ارومیه؛ بر مبنای نمونه های کول تپه عجب شیر
محل انتشار: دوفصلنامه پژوهه باستان سنجی، دوره: 3، شماره: 1
سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 530
فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JRA-3-1_002
تاریخ نمایه سازی: 15 اردیبهشت 1397
چکیده مقاله:
یکی از جنبه های مطالعاتی بر روی سفال و سفالگری دوره باستان، مطالعه و شناسایی مواد و ترکیبات رنگی به کاررفته در تزیینات سفالینه ها است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر شناسایی پایه و ترکیب شیمیایی رنگهای مورد استفاده در تزیین پنج نمونه از سفالینه های منقوش دوره مفرغ متاخر شرق دریاچه ارومیه (نمونه های موردی کول تپه عجبشیر) از طریق مطالعات آزمایشگاهی است. جهت تعیین ساختار رنگها و نیز شناسایی آنیونها و کاتیونهای موجود در آنها، از طیف سنجی مادون قرمز تبدیل فوریه FR-IR استفاده شد و مشخص گردید که منشا رنگها معدنی و ترکیبی از اکسیدهای آهن است. به منظور آنالیز عنصری نمونه رنگها و بررسی ساختار و ترکیب شیمیایی آنها از میکروسکوپ الکترونی روبشی مجهز به طیف سنجی پراش انرژی پرتوایکس (SEM-EDX) استفاده گردید که حضور عنصر آهن را در کنار دیگر عناصر تشکیل دهنده بدنه سفال نشان داد. درحالیکه نتایج حاصل با نتایج طیفهای FT-IR همخوانی داشتند درنهایت به منظور تایید و تکمیل دادهها، نمونه ها با روش پراش پرتوایکس (XRD) مورد مطالعه قرار گرفتند که نتایج به دستآمده حاکی از آن است که رنگدانههای به کاررفته در تزیین سفالینهها، معدنی و ترکیبی از آهن (اوژیت) بوده و ازآنجاکه در اطراف دریاچه ارومیه کانه های آهن وجود دارند بنابراین میتوان گفت که برای ساخت رنگ از محیط اطراف خود استفاده مینمودهاند.
نویسندگان
ام البنین راستینه
کارشناس ارشد باستان سنجی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
مسعود باقرزاده کثیری
دانشیار، مرکز تحقیقات مرمت بنا و بافت های تاریخی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
بهرام آجورلو
دانشیار، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
قادر ابراهیمی
دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران