تحلیل سلسله مراتب توسعه اقتصادوصنعت گردشگری درایران

صنعت گردشگری به عنوان یکی از فعالیتهای پویای اقتصادی عصر حاضر، نقش مهمی در توسعه اقتصادی جوامع انسانی ایفاء می کند. گسترش گردشگری بر درآمد ملی، منابع ارزی، اشتغال و دیگر شاخص های کلان اقتصادی تاثیر گذار است. نظر به اهمیت این موضوع و نقش گردشگری در توسعه اقتصادی، مسیلهای که شاکله اصلی این پژوهش را تشکیل میدهد، تحلیل سلسله مراتب توسعه اقتصاد و صنعت گردشگری در ایران است. جهت دستیابی به اهداف پژوهش ابتدا شاخصهای توسعه گردشگری در 3 شاخص کلی با 20 متغیر دسته بندی شده و اطلاعات مربوط به آنها از مرکز آمار ایران گرد آوری شده است و بعد با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی به تعیین وزن قطعی معیارها و نیز با بهره گیری از فنون تصمیم گیری چند شاخصه جبرانی نظیر: اسمارت، کوپراس، واسپاس و مولتی مورآ به سطح بندی استانهای ایران، بر اساس میزان برخورداری از شاخصهای توسعه گردشگری پرداخته شد؛ سپس جهت دستیابی به نتیجه ای واحد از مجموعه ادغامی مانند: میانگین رتبهها، بردا، کاپلند و پست استفاده به عمل آمد. در نهایت نتایج سطح بندی استان به تفکیک کلیه شاخصها با بهره گیری از نرمافزار ArcGIS10.4.1 به شکل نقشه ارایه شد. در پژوهش حاضر، توزیع جغرافیایی سطوح توسعه گردشگری، وجود ناهماهنگی فضایی میان مناطق روستایی کشور را اثبات می کند. این ناهماهنگی، در سطح استانهای کشور از نظر نماگرهای مورد بررسی در موضوعات مختلف قابل ملاحظه است. بیشتر شاخصهای توسعه در بخش های شمالی و مرکزی متمرکز شده است؛ به گونهای که سه منطقه در مرتبه اول و در وضعیت بسیار مناسب، پنج استان در مرتبه دوم و مناسب، شش منطقه در مرتبه سوم و نسبتا مناسب، هشت استان در مرتبه چهارم و نامناسب و به منطقه در مرتبه پنجم و در وضعیت بسیار نامناسب قرار گرفته اند.

کلیدواژه ها:

تحلیل سلسله مراتب ، توسعه اقتصاد ، صنعت گردشگری ، ایران