بررسی سرعت حرکت تپه های ماسه ای یزد (اشکذر و خویدک)

65 درصد از مساحت کشور ایران در مناطق خشک و نیمه خشک قرار گرفته است و 15 استان این کشور، دارای تپه های ماسه ای تجمع یافته هستند که در اصطلاح ارگ نامیده می شوند. مساحت کل ارگ های ایران 4392110 میلیون هکتار است. تپه های ماسه ای سالانه در حال جابجایی و حرکت هستند، به طوری که، بعضی از آن ها به سمت حریم شهرها و روستاها حرکت دارند. بنابراین، بررسی میزان جابجایی و میزان سرعت حرکت تپه های ماسه ای حایز اهمیت است. هدف از این پژوهش، تعیین میزان حرکت و سرعت تپه های ماسه ای یزد در دو ارگ اشکذر و ارگ خویدک است. بدین منظور، تصاویر Google Earth مربوط به سال های 2001، 2003 و 2017 دریافت و با یکدیگر مقایسه شد. نتایج نشان داد که ارگ اشکذر در حدود 12 متر در 14 سال و ارگ خویدک به میزان20 متر در 16 سال جابجا شده است. همچنین، سرعت حرکت ارگ خویدک یک متر و 25 سانتیمتر در سال و سرعت حرکت ارگ اشکذر 85 سانتیمتر در سال است؛ که نشان می دهد، سرعت حرکت ارگ خویدک بیشتر از ارگ اشکذر است.

کلیدواژه ها:

ارگ ، تپه ماسه ای ، جابه جایی ، سرعت ، یزد