نقش سلامت اجتماعی در توسعه محلات شهری نمونه موردی محله نخریسی مشهد

به دلیل توجه نکردن به طرح های توسعه شهری با ابعاد مختلف محیط زندگی شهری، این طرح ها نه تنها در حل مسایل و مشکلات موجود ناتوان هستند، بلکه بسیاری از آنها به مرحله اجرا نیز نرسیده اند. پیچیدگی فزاینده مسایل و مشکلات شهری به خصوص در شهرهای بزرگ نیازمند جامع نگری و باز نگری می باشد. بر این اساس در دهه های اخیر بحث واحدها یا سلول های شهری در محله ها و در نتیجه این بحث، رویکردهای گوناگون توسعه محله مطرح شده است. سلامت اجتماعی به عنوان یکی از عوامل اصلی و شرط لازم جهت توسعه محله ای مورد تاکید می باشد. از طرفی ابعاد ذهنی زندگی که شامل نگرش های مردم نسبت به زندگی و محیط زندگی آنها می باشد و جزو ساحت های سه گانه انسان می باشد ( مادی ، روحی ، معنوی ) به عنوان یکی از عوامل اصلی در معیار سنجش کیفیت زندگی یعنی خروجی توسعه محله ای مطرح می باشد. با توجه به اینکه سلامت اجتماعی به عنوان یک منبع موثر و کارآمد در توسعه محله ای مطرح می باشد چه رابطه ای بین نگرش یا ارزیابی مردم از محیط فیزیکی محله و میزان سلامت اجتماعی وجود داشته و به تغییر ابعاد فیزیکی و جمعیتی در محله های مختلف چگونه تغییر می کند. نتیجه این پژوهش که در محله نخریسی مشهد انجام شده است نشان میدهد که نوع ارزیابی ساکنان از محیط محله با میزان سلامت اجتماعی ارتباط دارد ،یکی از فاکتورهای سلامتی اجتماعی ، سلامت جسمی و سلامت محیط زندگی است و این محله با قرار گرفتن در محدوده فرودگاه تحت تاثیر آلودگی صوتی قرار دارد و این آلودگی سلامت جسمی و سلامت محیط زندگی ساکنین این محله را تحت الشعاع قرار داده است . همچنین در شرایط ساختار جمعیتی یکسان، میزان سلامت اجتماعی با میزان جمعیت و اندازه فیزیکی محله رابطه معکوس دارد یعنی با کم شدن جمعیت و مساحت، میزان سلامت اجتماعی افزایش می یابد ، یعنی با کم شدن جمعیت سرانه زمین برای هر نفر بیشتر شده و می توان با ایجاد فضای سبز مناسب جلوی این آلودگی را گرفت . لذا از این نتایج می توان در باز تعریف محلات شهری و نیز ابعاد نگرش مثبت در ساکنان، که منجر به مشارکت اجتماعی و احساس تعلق می شود، استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

توسعه محله ، سلامت اجتماعی ، حس تعلق ، منطقه هفت شهرداری مشهد