بررسی عملکرد دانه و صفات کیفی ذرت شیرین (Zea mays L.var. Sacarata) تحت تیمارهای کم آبی، تشعشع فرابنفش و ازدیاد دی اکسید کربن

تابش فرابنفش، کم آبی و افزایش دی اکسید کربن از مهمترین عوامل محیطی در تغییر اقلیم جهانی اند. به همین منظور این پژوهش در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس تهران در سال 1390 با هدف بررسی عملکرد دانه و برخی صفات کیفی ذرت شیرین تحت سطوح مختلف دی اکسید کربن (500 ،900 و 1300 میکرولیتر بر لیتر هوا)، اشعه فرابنفش (C, B, A-UV (و سطح آب آبیاری (آبیاری کامل یا عدم تنش خشکی و کمبود آب بهمقدار 60 درصد ظرفیت زراعی) بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سال 1390 اجرا شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل دی اکسید کربن، کم آبی و تابش فرابنفش، تاثیر شایان توجهی در عملکرد دانه و Fm/Fv داشت و بیشترین عملکرد دانه در اثر تیمار شاهد آبیاری و غلظت 900 میکرولیتر بر لیتر هوا با A-UV بهدست آمد. بیشترین میزان Fm/Fv در شرایط اعمال کمآبی و غلظت 1300 میکرولیتر بر لیتر هوا دیاکسید کربن با C-UV بهدست آمد. اثر متقابل کمآبی با دیاکسید کربن (900 میکرولیتر بر لیتر هوا) مقدار پرولین، کلروفیلa ،کلروفیلb ،کلروفیلb+a ،کارتنوییدها و فلاونوییدها را کاهش داد. پروتیین دانه نیز با کاهش طول موج تابش فرابنفش کاهش یافت. بدین ترتیب سه تنش عمده محیطی با کاهش توان تولیدی گیاه، مقدار عملکرد آن را کاهش داد.

کلیدواژه ها:

اشعه فرابنفش ، دی اکسید کربن ، ذرت شیرین ، عملکرد دانه ، کمبود آب