تاثیر منفی تنش خشکی بر عملکرد گلرنگ از طریق کاهش سطح فتوسنتزکننده و کارایی کوانتومی فتوسیستمII

خشکی مهم ترین عامل محدودکننده تولید گیاهان در جهان می باشد و بخش اعظم اراضی کشور ایران جزو مناطق خشک و نیمه خشک طبقه بندی می گردد. جهت بررسی تاثیر رژیم آبیاری بر فلورسانس کلروفیل ، عملکرد واجزاء عملکرد گلرنگ پژوهشی در سال 1386 با استفاده از طرح کرتهای خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان اجرا شد. در این تحقیق فاکتور اصلی رژیم آبیاری بر اساس تبخیر تجمعی از طشت تبخیر کلاس A شامل سه سطح آبیاری پس از I1 (75میلی متر تبخیر)، I2 (105میلی متر تبخیر) و I3 (135میلی متر تبخیر) و فاکتور فرعی شش ژنوتیپ گلرنگ شامل اراک 2811، کوسه . نبراسکا10، C111, S149 و K12 بود. اعمال رژیم های آبیاری پس از استقرار و تنک کردن بوته ها آغاز شد. رژیم آبیاری برشاخص سطح برگ ، تعداد طبق در بوته ، تعداد دانه در طبق ، عملکرد دانه ، عملکرد بیولوژیک ، درصد روغن و همچنین پارامترهای فلورسانس کلروفیل در دو مرحله طبق دهی و گرده افشانی تاثیر معنی داری گذاشت ، اما شاخص برداشت تحت تاثیر رژیم آبیاری قرار نگرفت . سطح آبیاری I3 کمترین عملکرد بیولوژیک (24.65 گرم در بوته )، عملکرد دانه (1393.47 کیلوگرم در هکتار) و درصد روغن (26.4 درصد) را به خود اختصاص داد. همچنین پارامتر فلورسانسی FV.FM (بیشینه کارایی کوانتومی فتوسیستم ) در هر دو مرحله اندازه گیری در سطح آبیاری I3 نسبت به سطح I1 کاهش یافت (از 0.734 به 0.694). با توجه به نتایج بدست آمده می توان نتیجه گیری نمود که کمبود آب در سطح آبیاری I3 هم از طریق کاهش سطح فتوسنتزکننده و هم کارآیی سیستم فتوسنتزی بر عملکرد و اجزای عملکرد درگلرنگ تاثیر منفی می گذارد و پارامترهای فلورسانس کلروفیل در ارتباط با تشخیص تاثیر تنش خشکی بر فتوسنتز گلرنگ می توانند به کار گرفته شوند.

کلیدواژه ها:

گلرنگ ، فلورسانس کلروفیل ، عملکرد دانه ، شاخص سطح برگ ، رژیم آبیاری .