رابطه ی ساختارهای گفتمان مدار با ساختارهای فکری-اجتماعی در تاریخ بیهقی مطالعه مورد ماجرای بر دار کردن حسنک وزیر

تاریخ بیهقی اثر ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی 385-470 ه.ق از آثار ارزشمند نثرفارسی با دو رویکرد تاریخی- ادبی است. مولف ناگزیر بوده ضمن حفظ نان و جان، تا حد امکان گزارشگر راستین رویدادهای زمان خود باشد. برای این منظور کوشیده با واژه گزینی، به کارگیری لحنروایی، استفاده از توانش ادبی، کوشش در همانندسازی وقایع زمان خود با رویدادهای مشابه تاریخی در دورههای گذشته و مواردی از این دست، به ادای دین بپردازد.هدف این پژوهش، تعیین چگونگی و میزان صراحت و پوشیدگی در تاریخ بیهقی است. لذا کوشش شده رابطه بین ساختارهای گفتمانمدار در تاریخ بیهقی با دیدگاههای فکری- اجتماعی مولف بررسی شود. جهت تحقق این هدف تعدادی از جملات ماجرای بر دار کردن حسنک وزیر انتخاب شده و کوشش شده با مولفههای گفتمان مدار چون نامدهی، فرایند اسمسازی، مجهول در برابر معلوم و الگوهای متفاوت جمله تحلیل شوند. نتیجه نشان میدهدبیهقی در نام بردن کارگزاران اجتماعی موثر در قتل حسنک وزیر از پوشیدگی و کمرنگ سازی استفاده کرده است. این مساله در نامدهی و الگوهای مختلف جمله نیز مشهود است. اما در حجم نمونه در این پژوهش استفاده از جملات مجهول مشاهده نشد

کلیدواژه ها:

تحلیل گفتمان ، ساختارهای گفتمان مدار ، تاریخ بیهقی ، ساختارهای زیربنایی فکری- اجتماعی ، صراحت ، پوشیدگی