اثر نوسانات پارامترهای اقلیمی بر بازار گندم

وابستگی زیاد بخش کشاورزی به شرایط اقلیمی و سهم بالای این بخش در اقتصاد کشورهای در حال توسعه بیانگر اهمیت بخش کشاورزی و تاثیرات آن از پدیده تغییر اقلیم می باشد. یکی از سوالات مهمی که به ذهن می رسد اثر نوسانات پارامترهای اقلیمی بر بازار محصولات بخش کشاورزی است. از آنجایی که تولید در بخش کشاورزی از بعد تامین نیازهای غذایی افراد جامعه حایز اهمیت فراوانی می باشد مطالعه تغییرات ایجاد شده در آن از بعد سیاست گذاری و برنامه ریزی مورد توجه فراوانی می باشد. این موضوع در کشورها و مناطقی که اسیب پذیری بیشتری از شرایط تغییرات اقلیمی دارند، اهمیت بیشتری پیدا می کند. از این جهت اقلیم خشک و نیمه خشک ایران و استان خراسان رضوی برای مطالعه تولید و تقاضای محصول استراتژیک گندم در شرایط لحاظ شدن تغییرات اقلیمی مورد نظر قرار گرفت. برای دستیابی به این هدف در ابتدا شاخصی برای مطالعه نوسانات پارامترهای اقلیمی طراحی و محاسبه شد. سپس مدل اقتصادی گندم با ایجاد طرف های عرضه و تقاضا با هدف دستیابی به قیمت تعادلی محصول ایجاد شد. توابع عرضه و تقاضای محصول بصورت پانل دیتا برای 30 استان کشور در دوره زمانی 1394 - 1384 در نرم افزار استاتا برآورد شدند. سپس مدل بهینه یابی در نرم افزار گمز برای دستیابی به تعادل محصول در منطقه مورد مطالعه ایجاد شد. نتایج محاسبه حاکی از آن است که ریسک های دایمی اثر منفی و معناداری بر تولید محصول دارند و قیمت تعادلی گندم در سال 1394 در استان خراسان رضوی 12863 ریال بدست آمد. پیشنهاد می شود که سیاستگذاران و برنامه ریزان به جهت اتخاذ سیاستهای تطبیق با تغییر اقلیم یا کاهش اثرات منفی این پدیده در مناطقی مانند منطقه مورد مطالعه از شبیه سازی بخش های مختلف الگو و نتایج بدست آمده از سناریوسازی برای پیش بینی استفاده نمایند.

کلیدواژه ها:

گندم ، ریسک دایمی ، ریسک مکرر ، تعادل جزیی