تعیین پارامترهای کینتیکی زایش هیدروکربن از سازند پابده در میدان نفتی گچساران

مطالعه کینتیک زایش هیدروکربن به عنوان فاکتور کنترل کننده نرخ تبدیل ماده آلی به نفت و گاز در سالیان اخیر کاربرد گسترده ای در مطالعات اکتشافی پیدا کرده است. هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین پارامترهای کینتیکی (فاکتور فراوانی و انرژی فعالسازی) سازند پابده به عنوان یکی از سنگ های منشا اصلی در ابر میدان نفتی گچساران می باشد. بدین منظور، تعدادی مغزه حفاری با بلوغ پایین از اعماق مختلف این سازند انتخاب و بوسیله دستگاه راک ایول 6 در نرخ های دمایی 5، 15 و 25 درجه سانتی گراد بر دقیقه مورد پیرولیز قرار گرفت. در نهایت، تعیین و بهینه سازی پارامترهای کینتیکی بوسیله نرم افزار اپتکین صورت پذیرفت. بر اساس نتایج حاصله و با توجه به الگوی نسبتا گسترده توزیع انرژی فعالسازی در نمونه ها، سازند پابده در سکانس مورد مطالعه بطور عمده از کروژن نوع II تشکیل شده است. مقدار فاکتور فراوانی در نمونه های مورد بررسی دارای محدوده ای از 1.210E+13/s تا 8.26E+14/s می باشد. همچنین مقادیر انرژی فعالسازی در آن ها گستره80kcal/mol 42 را در بر می گیرد. چنین تقاوت قابل ملاحظه ای در مقادیر فاکتور فراوانی و توزیع انرژی فعالسازی را می توان بیانگر اختلاف در رخساره آلی نمونه ها دانست. کم عمق ترین نمونه در این مطالعه نسبت به سایر نمونه ها انرژی فعالسازی بیشتری دارد و متعاقبا در دمای بالاتری شروع به زایش هیدروکربن می کند. همچنین توزیع گسترده تر انرژی فعالسازی در این نمونه می تواند مبین یکنواختی کمتر ماده آلی نسبت به سایر نمونه ها و در نتیجه وجود پیوندهای شیمیایی مختلف با ساختار و انرژی پیوندی متغیر در آن باشد.

کلیدواژه ها:

میدان گچساران ، سازند پابده ، پیرولیز راک ایول ، پارامترهای کینتیکی ، فاکتور فراوانی ، انرژی فعالسازی