بررسی شاخص های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی مرتبط به تحمل شوری در تعدادی از ژنوتیپ های گندم نان

یکی از تنش هاى غیر زنده اصلی که گیاهان زراعی را تحت تاثیر قرار می دهد، شورى است و تخمین زده می شود که این تنش می تواند تا حدود 50 درصد عملکرد گیاهان زراعى را کاهش دهد. در این پژوهش 13 ژنوتیپ گندم نان برای ارزیابی نحوه توزیع یونی و میزان تجمع و دفع سدیم در بافت های گیاه در شرایط تنش شوری در سه سطح 0، 200 و 250 میلی مولار کلرید سدیم مورد بررسی قرارگرفتند. نتایج نشان داد که خروج یون Na+ و نسبت K+/Na+ با تحمل به شوری در گندم ارتباط مستقیم دارد، بنابراین جهت شناسایی الگوی توزیع یونی در بوته- ها، غلظت یون سدیم Na+ پتاسیم K+ و نسبت K+/Na+ در بافت های مختلف گیاه شامل ریشه و اندام هوایی، همچنین صفاتی از قبیل وزن تر، اندام هوایی و ریشه، طول اندام هوایی و ریشه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تحمل شوری در ژنوتیپ های روشن، بم، افق، ماهوتی 3623، 3565، 3609 تجمع مقادیر پایینی از یون Na+ و نسبت بیشتر K+/Na+ در برگ ها همراه بودند، این در حالی است که ژنوتیپ های سیستان، کویر، ارگ، 3593، 3702 دارای مقادیر بیشتری از یون Na+ در ریشه بودند. همچنین غلظت های بیشتر کلرید سدیم سبب افزایش معنی داری از لحاظ آماری در ارتفاع اندام هوایی و ریشه، وزن تر اندام هوایی و ریشه شد و این فاکتورها را کاهش داد. به نظر می رسد تفاوت در الگوی توزیع یونی، از جمله تجمع کمتر یون Na+ و حفظ و نسبت های بالاتر K+/Na+ در بافت های هوایی از مهمترین مکانیزم های درگیر در بهبود تحمل شوری در ارقام متحمل باشند.

کلیدواژه ها:

شوری ، گندم نان ، نسبت ، K+/Na+ ، تجمع Na+ ، تحمل شوری