بهینهسازی حذف زیستی 2و 4و 6-تری نیتروتولوئن (TNT) از خاک آلوده در مقیاس آزمایشگاهی با روش آماری تا گوچی

آلودگی منابع آب و خاک به ترکیبات شیمیائی سمی و خطرناک یکی از شایعترین مسائل زیست محیطی جهان صنعتی امروزی است که ترکیبات نیتروآروماتیک پرانرژی (مواد منفجره) یکی از انواع شایع این آلودگیها میباشد. 2و 4و 6- تری نیتروتولوئن (TNT) فراوانترین و پرمصرف ترین ترکیب نیتروآروماتیک پر انرژی است که به دلیل ساختار شیمیائی متقارن گروههای نیترو بر روی حلقه آروماتیک، ترکیبی پایدار و مقاوم بوده و مشخص شده است که میتواند اثرات نامطلوبی را در موجودات زنده ایجاد نماید. از طرف دیگر مشخص گردیده است که این ترکیب شیمیائی میتواند توسط برخی از فرایندهای بیولوژیکی تجزیه و از محیط حذف شود که این امر بیشاز پیش بر اهمیت روشهای حذف بیولوژیکی میافزاید. فرایندهای بیولوژیکی مختلفی شناسائی و بررسی شدهاند. در این تحقیق با استفاده از روش کمپوست کردن و انتخاب مواد فسادپذیر پسماند شهری به عنوان ماده اصلی فرایند، پالایش زیستی خاک آلوده به TNT در مقیاس آزمایشگاهی بررسی شد. طراحی آزمایشات بر اساس روش تاگوچی صورت گرفت. بر این اساس عوامل موثر بر فرایند به عنوان متغیر و دامنه تغییر آنها به عنوان سطوح تغییر در روش تاگوچی انتخاب شدند. افزودن کود گاوی، کود مرغی، محلول عناصر کم مقدار، تلقیح میکروارگانیسمهای تجزیه کننده TNT (که پس از طی مراحل غنی سازی، جداسازی و خالص سازی از خاک های آلوده به TNT بدست آمدند) ،درصد اختلاط خاک آلوده با مواد در حال فرایند و شرایط انجام فرایند (هوازی / بیهوازی) به عنوان متغیرهای فرایند انتخاب شدند. فرایند تجزیه زیستی در داخل دستگاه کمپوستر طراحی شده بر این اساس، در شرایط استاندارد کمپوست کردن انجام شد. در طول فرایند به طور مرتب کنترل فرایند و عمل نمونه برداری و سنجشهای لازم از قبیل اندازه گیری رطوبت، TNT و pH انجام شد. بر اساس نتایج حاصل، شرایط هوازی، افزودن تلقیح میکروبی، درصد اختلاط خاک آلوده، افزودن کود گاوی و غلظت TNT به ترتیب مهمترین عوامل تاثیرگذار بر فرایند انتخاب شدند.

کلیدواژه ها:

پالایش زیستی ، ترکیبات نیتروآروماتیک ، 2و 4و 6 - تری نیتروتولوئن (TNT) ، کمپوست کردن ، روش تاگوچی