زمینه های تفاهم یا تعارض ادیان

حضور ادیان در گستره تاریخ زندگی بشر، دو کارکرد متفاوت و چه بسا متضاد را از خود برجای نهاده و به ثبت رسانده است. دین همواره در جوامع انسانی محور وحدت و همدلی و تشریک مساعی گروه ها بوده و به مدنیت مجموعه های بشری کمک رسانده و در پرتو این مدنیت و الفت اجتماعی آثار عظیم علمی و هنری را پی نهاده است. با این حال نمی توان نادیده گرفت که به خاطر دین و باورهای دینی، اختلافها، جدالها و نبردهای فراوانی نیز رخ نموده است! الفت آفرینی، وحدت بخشی، مهرورزی و انسجام اجتماعی از یک سو و مرزبندی های اعتقادی و ناهمسازی های رفتاری و اجتماعی از سوی دیگر، دوکارکرد متضاد ادیان در تاریخ گذشته امتها بوده است! ولی آنچه مجال تامل و تحقیق دارد این است که کدام یک از این دو کارکرد، برخاسته از متن و ماهیت ادیان بوده است و کدام یک عارضی و تحمیلی و ناخواسته به شمار می آید در پاسخ به این پرسش، دو نظریه مشخص را می توان یادکرد: 1 .در منظر دین باوران، الفت آفرینی و سازندگی و تعالی بخشی از خصلتهای اصیل ادیان و روشها و اهداف زیربنایی انبیا است.