حل مسیله مکانیابی-مسیریابی لجستیک امدادی در شرایط عدم قطعیت تقاضا

هر ساله میلیونها نفر بدلیل حوادث طبیعی و غیرطبیعی مانند زلزله، سیل، طوفان، آتش سوزی، حملات تروریستی و غیره قربانی میشوند؛ بنابراین آمادگی برای واکنشهای فوری و برنامه ریزی برای مکانیابی مراکز تولید و ذخیره کالاهای ضروری و مسیریابی توزیع آنها با هدف کمینهکردن هزینهها مهم به نظر میرسد. این پژوهش درصدد ارایه و حل یک مدل مکانیابی-مسیریابی در لجستیک امدادی با تقاضای احتمالی و عدم قطعیت در مسیرها پس از وقوع حادثه با هدف کاهش هزینه های آماده سازی و تولید، هزینه های حمل، نگهداری، هزینه ثابت وسایل نقلیه ناهمگن و هزینه های کمبود وتولید و حمل بعد از آن میباشد. در این مقاله از چند وسایل نقلیه هوایی و زمینی با ظرفیتهای متفاوت استفاده شده است. هدف ما رساندن یک پکیج شامل آب، غذا، وسایل کمکهای اولیه، پتو و ... به نقاط بحران زده و انبارها است. این مدل دارای سه بخش میباشد؛ شامل مراکز تولیدSPsانبارها و نقاط تقاضاADPs انبارها از بین نقاط تقاضا انتخاب میشوند و ممکن است در یک نقطه که به عنوان انبار انتخاب شده هم حادثه رخ دهد. در این مدل مجموعهای از سناریوها وجود دارند که چگونگی حادثه را تعیین میکنند و هر سناریو با احتمالی رخ میدهد. مواردی که از طریق سناریوها تعیین میشوند عبارتند از: میزان تقاضا، احتمال سالم ماندن مسیر بعد از حادثه، فاصله نقاط بعد از حادثه، هزینه حمل هر واحد کالا، هزینه تولید هر واحد کالا در مراکز تولید، هزینه کمبود و ظرفیت تولید مراکز تولید بعد از حادثه. در نقاط تقاضا کالاهای مورد نیاز توسط انبارها و مراکز تولید تامین میگردند. چنانچه بعد از وقوع حادثه مقدار کالاهای تولید شده در انبارها و مراکز تولید کافی نباشند و کمبود اتفاق بیافتد باید کالاهای جدید در مراکز تولید ساخته و به نقاط تقاضا فرستاده شود. در این مدل از روش بهینه سازی تصادفی با تحلیل سناریوها برای کمینه کردن هزینه ها استفاده شده است.مدل این تحقیق که برای آمادگی قبل از حادثه و توزیع کالاها قبل و بعد از حادثه ارایه شده، ابتدا خطیسازی و سپس برای حل مسیله به طور دقیق در ابعاد کوچک از نرمافزار GAMS با داده های تصادفی جهت اعتبارسنجی مدل استفاده شده است. بعد از حل مدل با نرمافزار گمز، با استفاده از الگوریتم ژنتیک نیز مدل پیشنهادی حل شده و جوابها با یکدیگر مقایسه شده اند. پس از آن، مدل ریاضی بوسیله الگوریتم ژنتیک حل شد و از نتایج محاسباتی حاصل از اجرای الگوریتمها و مقایسهی عملکرد آنها این مورد استخراج شد که، هنگامیکه قادر به حل دقیق مسیله نباشیم، میتوانیم با بهره گیری از الگوریتم ژنتیک مسیله را در زمان قابل قبولی حل کرده و جوابهای نزدیک به بهینه را بیابیم.

کلیدواژه ها:

مکانیابی-مسیریابی ، لجستیک امدادی ، عدم قطعیت ، رویکرد سناریو-محور ، توزیع کالا