بررسی عوامل موثر بر شاخص های کارایی و بهینه سازی مصرف سوخت اتوبوس های درون شهری براساس اطلاعات سامانه هوشمند (مطالعه موردی شهر قزوین)

امروزه یکی از سیستم های پر کابرد در حمل و نقل عمومی، ناوگان اتوبوسرانی است. در این پژوهش به بررسی تاثیر عوامل موثر بر میزان مصرف سوخت اتوبوس های درون شهری شهر قزوین پرداخته می شود و راهکارهای بهینه سازی مصرف سوخت ارایه می گردد. برای بررسی کارایی اتوبوس ها در زمینه مصرف سوخت ابتدا متغیرهای قابل محاسبه با سیستم های هوشمند ناوگان اتوبوس رانی از قبیل میانگین مسافر جابجا شده توسط کل اتوبوس های در یک خط به صورت روزانه، تعداد ایستگاه موجود در خط، تعداد ناوگان فعال در خط، مقدار ساعت حضور اتوبوس در خط، میزان مصرف سوخت روزانه هر اتوبوس و.... که با توجه به نرم افزار شرکت واحد اتوبوس رانی بدست می آید شناسایی می گردد، سپس به کمک این متغیر ها هفت شاخص بهره وری مشخص می شود. شاخص ها برای تعیین کارایی23 خط موجود در شبکه حمل و نقلی مشخص شده اند. سپس از بین این شاخص ها به کمک روابط ریاضی از قبیل تحلیل همبستگی، واریانس و فاکتور آنالیز که در ادامه بیان خواهد شد سه شاخص مهم به عنوان موثر ترین شاخص های بهره وری تعیین می شوند و خطوط اتوبوس دورن شهری از این طریق مورد ارزیابی قرار می گیرند. به کمک این سه شاخص عوامل موثر بر شاخص های کارایی و بهینه سازی مصرف سوخت اتوبوس های درون شهری بیان می گردد. نتایج حاصل از این ارزیابی نشان می دهد میزان مصرف سوخت اتوبوس ها به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله سن ناوگان، سرعت اتوبوس، نوع اتوبوس، تعداد مسافر جابجا شده توسط اتوبوس، مقدار ساعت حضور در خط. از این رو با در نظر گرفتن این متغیر ها و به کمک شاخص های بهره وری می توان میزان کارایی ناوگان اتوبوسرانی را افزایش داد.

کلیدواژه ها:

قزوین ، شاخص بهره وری ، کارایی ، اتوبوسرانی ، مصرف سوخت ، حمل و نقل هوشمند