اثر کاربرد EDTA و اسیدسیتریک بر تغییرات فعالیت آنزیمی خاک، تنفس میکروبی برانگیخته و فراهمی سرب در خاک

افزودن EDTA به عنوان یک عامل کلات کننده به خاک های آلوده به فلزات سنگین ممکن است فراهمی و استخراج گیاهی فلزات را از خاک افزایش دهد اما می تواند اثرات منفی بر ویژگی های بیولوژیکی خاک داشته باشد. به منظور بررسی اثر کاربرد EDTA و اسید سیتریک بر فراهمی سرب فعالیت دهیدروژناز، اوره آز و فسفومونواستراز قلیایی و همچنین تنفس میکروبی برانگیخته SIR آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل و سه تکرار در شرایط گلخانه اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل EDTA اسید سیتریک در دو سطح 3 و 5 میلیمول بر کیلوگرم به همراه شاهد و زمان 7، 14، 21، 28 روز بودند. نتایج نشان داد که به طور میانگین تیمارهای EDTA3 و EDTA5 به ترتیب سبب افزایش 2/17% و 10% غلظت فراهم سرب نسبت به شاهد شدند. این در حالی است که بررسی اثر زمان نشان داد که فراهمی سرب برای تیمار EDTA3 در زمان 28 در مقایسه با اولین زمان نمونه برداری (روز هفتم) 12/3% کاهش یافت در حالی که برای تیمار EDTA5 تغییر معنی داری در طی زمان مشاهده نشد تغییر معنی داری در طی زمان مشاهده نشد CA3 و CA5 به ترتیب سبب کاهش 8/3% و 15/7% غلظت فراهم سرب نسبت به شاهد شدند به طوری که در آخرین زمان نمونه برداری فراهمی سرب به ترتیب 15/9% و 12/8% نسبت به اولین زمان کاهش پیدا کرد. نتایج نشان دهنده اثر منفی EDTA بر فعالیت آنزیم های دهیدروژناز و اوره آز خاک بود. از طرف دیگر افزودن اسیدسیتریک اثر مثبتی بر فعالیت آنزیم های دهیدروژناز، اوره آز و فسفومونواستراز قلیایی خاک داشت. در تمام تیمارها به جز تیمار شاهد فعالیت آنزیم های مورد مطالعه با گذشت زمان افزایش پیدا کرد که این افزایش در تیمارهای اسید سیتریک بیشتر بود. افزودن EDTA و اسیدسیتریک مقدار SIR خاک را در همه زمان های مورد مطالعه افزایش دادند که این افزایش برای تیمارهای اسیدسیتریک بیشتر از EDTA بود.

کلیدواژه ها:

اسیدسیتریک ، سرب ، فعالیت آنزیم SIR ، EDTA