بررسی عوامل و موانع انسانی بهره وری از دیدگاه مدیران سازمان های مشمول قانون تامین اجتماعی

مهمترین هدف هر سازمان، دستیابی به بالاترین سطح بهره وری ممکن یا بهره وری بهینه است. عوامل موثر بر بهره وری، عبارت از: سرمایه، ابزار و وسایل، روش های انجام دادن کار، ساختمان و نیروی انسانی است. در بین این عواملی، منابع انسانی مهمترین نقش را در افزایش یا کاهش بهره وری سازمان ایفا می کند. و سهم مدیران نیز، بیش از عوامل انسانی دیگر است. مدیران براساس باورها و دیدگاه های خود عمل می کنند. بنابراین، اگر بخواهیم رفتار مدیران را در زمینه ی خاصی پیش بینی یا نظریه و مدلی را از نظر مرتبط بودن آن یا تجارب مدیران ارزیابی کنیم لازم است نگرش مدیران را در آن زمینه ی خاص بشناسیم. پژوهش حاضر، به بررسی نگرش مدیران سازمان های مشمول قانون تامین اجتماعی در زمینه عوامل و موانع بهره وری در سازمان ها می پردازد. این پژوهشی در تابستان سال 1378 انجام گرفته است، محدوده ی تحقیق، سازمان های واقع در شهر تهران بوده و مدیران در سه سطح پایه، میانی و عالی، مورد بررسی قرار گرفته اند. در این بررسی، یک سوال اصلی و چندین سوال فرعی مطرح شده است. سوال اصلی پژوهش حاضر عبارت است از: آیا نگرش مدیران مورد مطالعه در زمینه ی عوامل و موانع بهره وری سازمان ها در جهت تایید عوامل و موانع معرفی شده در نظریه ی چند عاملی بهره وری و مدل مرتبط با آن، یعنی مناباماس می باشد یا خیر ضمنا در رابطه با این پژوهش 31 سوال فرعی دیگر نیز مطرح شده است که برای رعایت اختصار، در این مقاله تنها چند سوال فرعی ارایه می شود. آیا مدیران مهمترین هدف هر سازمان را دستیابی به بهره وری بهینه میدانند آیا مدیران مهمترین عامل درون سازمانی برای دستیابی به بهره وری بهینه را مدیریت و رهبری اثربخش می دانند آیا مدیران نقش بهبود شبکه های ارتباطی در سازمان را در بهره وری بهینه، موثر میدانند ،.... این پژوهش نوعی پیمایش توصیفی - تحلیلی است و به منظور اجرای آن نیز 150 سازمان (از کل 3450 سازمان) به عنوان جامعه ی نمونه انتخاب شده اند، که حدودا 4/2 درصد از کل جامعه را تشکیل می دهند. روش نمونه گیری به صورت نظام مند (سیستماتیک) تعیین شده است. نتایج حاصل از این پژوهشی حاکی از ان است که مدیران سازمان های مورد مطالعه در سطوح مختلف ، جملگی عوامل و موانع معرفی شده در ادبیات پژوهشی، به ویژه عوامل و موانع معرفی شده در مدل نظام مند انتخاب و به کارگیری اثربخشی منابع انسانی در سازمان (مناباماس) را به عنوان عوامل موثر بر بهره وری و موانع آن، مورد تایید قرار داده اند. عوامل مورد تاکید در مناباماس، عبارتند از؛ (1) عامل محور، (2) عوامل درون سازمانی اصلی و موثر بر بهره وری، (3) عوامل درون سازمانی مکمل و موثر بر بهره وری و (4) عوامل برون سازمانی موثر بر بهره وری.

کلیدواژه ها:

مدیران ، قانون تامین اجتماعی ، بهره وری ، عامل محور