انواع عهد و میثاق از منظر قرآن و روایات

یکی از بدیهی ترین ارزش های اجتماعی پایبندی به تعهدات است که مقبولیت عمومی دارد و همه عقلا بر آن متفق اند.در آموزه های اسلامی، رعایت حقوق مردم و پایبندی به عهد و پیمان از اهمیت بسزایی برخوردار است، از این رو شایسته وبایسته است که انسان تمام همت خویش را در انجام هر چه بهتر این مهم مصروف دارد. عهد به ریسمان تشبیه شده که ریسمانهمان اتصال محکم بین عهد کنندگان است. عهد به هر میثاقی گفته می شود که مابین بندگان است و یا می توان گفت التزامخاص در برابر خداوند یا شخصی، بر امری مخصوص را عهد گویند. میثاق به معنای عهد است از ریشه وثق بر وزن مفعال میباشد پس در اصل موثاق بوده است که (واو) به علت کسره ماقبل آن تبدیل به (یاء) شده است وجمع آن مواثیق میباشد. اهمیت عهد و میثاق در قرآن، از چند جهت قابل بررسی است:1- میثاق، اساس کتاب های آسمانی است.2- میثاق، ارتباط میان خدا و انسان است و او، خلیفه خدا در روی زمین است.3- ایمان، رشته ارتباطی میان انسان های مسلمان به شمار می رود.4- خداوند ملتی را که به پیمان او وفادار باشد، هلاک نمی کند.5- میثاق، کلید هم بستگی آیات الهی است. حتی آیات یک سوره که به ظاهر در باره موضوعات مختلف است، وقتی آن هارا در دستگاه و فرمول میثاق قرار دهیم، می بینیم چگونه به هم مربوط می باشند.احترام به پیمان و لزوم عمل به آن، ریشه فطری دارد. هر انسانی پیمان را ابتدا در مدرسه (تربیت) یعنی فطرت و سرشت انسانیمی آموزد و از آن الهام می گیرد. به دلیل فطری بودن این اصل در جامعه انسانی، نقض عهد و پیمان شکنی از رذایل اخلاقیبزرگ شمرده می شود، که ضربه شکننده ای بر شخصیت و انسانیت فرد وارد می سازد. تنها کسی عزیز و سربلند است که بهتعهدات خود عمل کند و آن را محترم بشمارد.در این مقاله به بررسی انواع عهد و میثاق که شامل عهد خدا با انسان، عهد انسان با انسان ها و عهد انسان با خویشتن برگرفته ازآیات قرآن کریم و روایات معصومین می پردازیم.

کلیدواژه ها:

قرآن کریم ، عهد ، حکمت میثاق ، انواع میثاق ، اهمیت میثاق