تاثیر میزان رطوبت آزمایش عصاره اشباع بر نتایج تعیین قابلیت واگرایی خاک های واگرا

یکی از انواع خاک های مسیله ساز رس های واگرا هستند که استفاده از آنها تاکنون باعث ایجاد خرابی های زیادی درسازه های خاکی شده است. خاک های رسی واگرا، به خاک هایی اطلاق می شوند که به محض تماس با آب، چسبندگی خودرا از دست داده و از یکدیگر جدا می شوند و با پراکنده شدن ذرات به اطراف، دچار فرسایش و حل شدگی خواهند شد.خصوصیت بارز این خاک ها وجود مقادیر نسبتا زیاد کاتیون سدیم در لایه دوگانه و همچنین در آب منفذی آنها است.خاصیت واگرایی در خاک تحت تاثیر عوام مختلفی از قبیل نوع کانی های موجود در خاک، نحوه آرایش سطوح رسی درکنار یکدیگر، خصوصیات شیمیایی مایع منفذی و مشخصات فیزیکی- مکانیکی خاک قرار دارد. یکی از مهمترین عواملموثر بر پدیده واگرایی، خصوصیات شیمیایی مایع منفذی خاک است که با تاثیر قابل توجه بر خصوصیات ریزساختار خاکو نحوه آرایش سطوح رسی در کنار یکدیگر، تاثیر ویژه ای بر پراکنده شدن ساختار خاک دارد. شناسایی این خاک ها باآزمایش های معمول مکانیک خاک نظیر دانه بندی، هیدرومتری و دود اتربرگ امکان پذیر نیست و معمولا از آزمایش هایچهارگانه هیدرومتری دوگانه، کرامب، پین هول و آزمایش های شیمیایی برای تشخیص میزان واگرایی استفاده می شود. یکیاز معتبرترین معیارهای شیمیایی شناسایی خاک های واگرا، معیار شرارد می باشد اما در تعدادی از بررسی های ژیوتکنیکیانجام شده به منظور تعیین درصد واگرایی خاک های واگرا در خاک های CH و CL، نتایج حاصل از این معیار با نتایج دیگرآزمایوهای شناسایی خاکهای واگرا تناقض داشته است. به همین منظور در راستای پاسخگویی به تاثیر میزان رطوبتعصاره گیری بر روی نتایج آزمایش های شیمیایی و تفسیر این نتایج بر مبنای معیار شرارد، هدف این پژوهش به مطالعهتاثیر میزان رطوبت آزمایش عصاره اشباع بر نتایج ارزیابی قابلیت واگرایی خاک های واگرا بر اساس معیار شیمیایی شرارداختصاص داده شده است. در این مطالعه نتایج آزمایش های عصاره اشباع با نتایج آزمایش های هیدرومتری دوگانه و نتایجدرصد سدیم تبادلی به عنوان معیار برای ارزیابی واگرایی خاک مقایسه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایجتحقیق حاضر نشان می دهد که نتایج آزمایش هیدرومتری دوگانه انطباق مناسبی با درصد واگرایی محاسبه شده بر اساسدرصد سدیم تبادلی خاک دارد. همچنین بر اساس نتایج تحقیق حاضر در خاک های CH بین نتایج آزمایش عصاره اشباع با نتایج ارزیابی قابلیت واگرایی بر اساس نتایج آزمایش هیدرومتری دوگانه و درصد سدیم تبادلی یک عدم انطباق مشاهده می شود.

کلیدواژه ها:

خاک واگرا ، هیدرومتری دوگانه ، TDS ، عصاره اشباع ، درصد سدیم تبادلی