تحلیل احتمالاتی طبقات شدت خشکسالی با استفاده از مدل زنجیر مارکوف در اقلیم های مختلف ایران

خشکسالی یک پدیده ی خزنده محیطی است که در مناطق خشک و نیمه خشک نمود بیشتری دارد. مطالعات نشانگر آن است که کشور ایران با توجه به وضعیت اقلیمی خود در وضعیت مناسبی از لحاظ تامین آب قرار ندارد. به منظور بررسی امکان برازش مدل زنجیره مارکف بر طبقات خشکسالی در اقلیم های مختلف ایران ابتدا شاخص بارش استاندارد اصلاح شده (SPImod) در پنج مقیاس زمانی 1، 3، 6، 9 و 12 ماهه برای 12 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک محاسبه شد، سپس امکان برازش مدل های زنجیره مارکوف مرتبه های صفر، یک و دو با استفاده از معیار اطلاعات بیزی (BIC) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که مناسب ترین مدل زنجیر مارکوف قابل برازش بر طبقات خشکسالی SPI یک ماهه برای اغلب ایستگاه ها مدل مرتبه صفر و در سایر مقیاس-های زمانی، برای تمام ایستگاه ها مدل مرتبه یک است. ماتریس های احتمال انتقال نشان دادند که احتمال عدم وقوع دو ماه متوالی خشک در سرجمع ایستگاه ها بیش از دو برابر احتمال وقوع خشکسالی شدید در دو ماه متوالی است. همچنین احتمال رخداد یک ماه خشکسالی شدید بعد از یک ماه بدون خشکسالی یا خشکسالی خفیف در تمام ایستگاه های مورد بررسی صفر است. بنظر می رسد با افزایش پنجره زمانی SPI، تدوام ثبات خشکسالی ها و ترسالی-های شدید افزایش مییابد.

کلیدواژه ها:

شاخص بارش استاندارد اصلاح شده ، زنجیر مارکوف ، طبقات خشکسالی