بررسی علل تحول معماری ساختمان های تهران در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی

فرایند تحولات کالبدی معماری تهران به دوره ی قاجار بر می گردد. معماری این دوره را باید به امتداد معماری صفوی دانست که در مقعطی از زمان با معماری غربی امتزاج می یابد. از این زمان و بخصوص در زمان ناصرالدین شاه معماری ایران که همانند زنجیری به گذشته متصل بود، متاسفانه بر اثر خودباختگی و سیاست های استعماری گسسته شد که این گسستگی باعث انحطاط تقریبی معماری ما و حضور معماری تقلیدی، تلفیقی (التقاطی) گردید که با ورود به دوره ی پهلوی و تاثیر پذیرفتن از شرایط اقتصادی، سیاسی و ... آن زمان و ورود معماری مدرن غرب این تحولات بیشتر نمایان شد. با در نظر گرفتن مجموعه ویژگی های ساختمانی در دوره های مورد بحث می توان دریافت که معماری این دوره نگرشی ترکیبی دارد. به این معنا که از طرفی اندیشه تجدد و مدرنیته ازدوره ی قاجار وارد کشور ما شده و گام به گام بر معماری ما تاثیر می گذارد و از طرف دیگر اندیشه های انقلاب مشروطه در معماری این دوره نمود می یابد معماری دوره ی پهلوی تلاش می کند با نگاه به گذشته ی ایران عناصر باستانی را وارد بناها می کند. در واقع اندیشه ی ناسیونالیسم معاصر که یکی از نتایج فکری اندیشمندان عصر مشروطه است در معماری به شکل استفاده از معماری باستان نمایان می شود. در این مقاله نگارندگان سعی کرده اند با بررسی عوامل تاثیرگذار، دلایل متحول شدن معماری ایران(تهران) از اواخر دوره ی قاجار و شروع دوره پهلوی و هرج و مرج و آشفتگی موجود را بیان کرده و نشان دهند که در این دوره تلاش می شد پیوندی بین سه طیف فکری بوجود آید. روش پژوهش در نگارش این مقاله از نوع تحقیق کیفی می باشد.

کلیدواژه ها:

تحول ، معماری ، قاجار ، پهلوی