حقوق شهروندی حاکم بر جنگ در قرآن کریم

حقوق شهروندی منعکسکننده آرمان جهانی عدالت و جامعهای است که در آن هر انسانی بتواند از زندگی شرافتمندانه همراه با صلح، امنیت و رفاه برخوردار گردد. رعب و وحشت و قتل و خسارت حاصل از جنگ و تجاوز و تهدید و غارت در قالب هجوم مسلحانه و ترور، مخل نظم عمومی و عامل تلخکامی و دلسردی بشر از زندگی اجتماعی و گروهی بوده و مانع تکامل معنوی و مادی انسان میگردد. رهنمودهای راهگشای اسلام در زمینه زندگی مسالمتآمیز با دیگران و پرهیز از خشونت و قتل و غارت، بیانگر تاکیدی است که این دین بر صلح و سلم و رعایت عدالت و حقوق دیگران در زندگی دارد و آنجا که پای ارزش-های الهی به میان میآید و یا جامعهای اسلامی مورد هجوم ظالمانه دشمنان قرار میگیرد، دفاع از دین و جان و مال خود را امری مقدس و جهادی ضروری میشمرد و برای رزمندگان حاضر در نبرد، حقوق خاصی را در نظر میگیرد. این مقاله بر آن است که با بررسی مفهومی حقوق شهروندی حاکم بر جنگ، به بررسی رهنمودهای قرآنی در این زمینه بپردازد تا از طریق آن، به اندیشه والای قرآنی در مورد لزوم برقراری صلح و امنیت و پرهیز از جنگ و ستیز و نیز به حقوق شهروندان مسلمان در زمانی که به ناچار و از روی ضرورت وارد نبرد شدند، دست یابد.

کلیدواژه ها:

حقوق شهروندی ، جنگ ، اسلام ، قرآن