پهنه بندی کشت انار با استفاده از پارامترهای اقلیمی در استان خراسان رضوی

نظر به اینکه تولید مواد غذایی بهتر و بیشتر یکی از مسایل مهم دنیای کنونی به شمار می آید و از آنجا که تولید محصول و قابلیت های کشاورزی هر منطقه به هوا و مشخصات اقلیمی و محیطی آن بستگی دارد، مطالعه ی سازه های جو ی و محیطی موثر بر کشاورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. امروزه فناوری اطلاعات به عنوان بستری مطمین و غیر قابل انکار برای گسترش کشاورزی دقیق به شمار می آید. از محصولات مهم استان اصفهان، انار می باشد و به همین منظور در این پژوهش به پهنه بندی آگروکلیمای کاشت انار به لحاظ شرایط دمایی در استان خراسان رضوی پرداخته شده است. جهت بررسی و شناسایی نواحی مستعد از لحاظ آب و هوایی جهت کشت انار در خراسان رضوی از پارمترهای حداقل دمای ماه ژانویه، فوریه و دسامبر، حداکثر دمای ماه ژوییه و ارتفاع ایستگاه ها طی دوره 25 ساله ( 1986- 2010 ) از سازمان هواشناسی کل کشور اخذ گردید. سپس با استفاده از نرم افزار GIS با توجه به عناصر اقلیمی مورد نیاز درخت انار، با روش IDW نقشه های مورد نیاز ترسیم شد. نتایج نشان داد کمترین دماهای رخ داده منطبق بر ارتفاعات استان است و ایستگاه های قوچان،گلمکان، مشهد، تربت حیدریه و فریمان ایستگاه های نماینده آن هستند. از طرفی ایستگاه های کاشمر، سبزوار، گناباد و سرخس از مقادیر بالاتر حداقل دما در دوره های سرد برخوردار بودند و از این جهت برای کشت این محصول مناسب بودند. از لحاظ حداکثر دمای ماه جولای، نواحی پست استان دارای شرایط گرمتر نسبت به نواحی مرتفع تر بود که احتمال آسیب دیدگی درخت انار در این دوره در مناطق مورد نظر وجود دارد. در نهایت مناطق هم پتانسیل با استفاده از روش Overlay در محیط GIS انجام شد. کاشمر ، سرخس، تربت حیدریه و سبزوار مستعدترین نواحی آب و هوایی به عنوان جهت کشت انار شناسایی شد.

کلیدواژه ها:

آگروکلیما ، انار ، GIS ( سیستم های اطلاعات جغرافیایی) ، استان خراسان رضوی