تاثیر چرای دام بر ماده آلی خاک مراتع خشک و نیمه خشک

چرخه کربن در مراتع به روابط متقابل بین گیاهان و خاک بستگی دارد. مدیریت کربن خاک به طور غیر مستقیم ازطریق مدیریت پوشش گیاهی انجام می گیرد (چرای دام در مراتع). مقدار کربن آلی خاک و عوامل موثر بر آن در مراتعاقلیم های خشک و نیمه خشک، لازمه مدیریت مناسب کربن آلی خاک در مقیاس جهانی است. این موضوع در ایراناهمیت ویژه ای می یابد چرا که بیش از 82 درصد مساحت کشور در زمره مناطق خشک و نیمه خشک طبقه بندی میشود. لذا مدیریت اکوسیستم در استراتژی های ترسیب کربن، جایگاه ویژه ای دارد. از این رو، یک درمنه زار واقع دراستان کرمان، به عنوان الگویی از مناطق نیمه خشک کشور انتخاب شده و با هدف بررسی تاثیر چرای دام بر تغییراتکربن آلی خاک مورد مطالعه قرار گرفت. به این منظور، بعد از بازدید صحرایی، دو منطقه چرا شده و چرا نشده مشخصگردید. منطقه چرا شده نیز با توجه به نزدیکی به نقاط بحرانی (آغل و آبشخور) به دو قسم دارای چرای شدید و خیلیشدید تقسیم گردید. در هر منطقه تعدادی پلات تصادفی قرار داده شد و پوشش گیاهی در آنها اندازه گیری شد. در هریک از پلات های نمونه برداری، از عمق صفر تا سی سانتیمتری نمونه خاک گرفته شد که پس از انتقال به آزمایشگاه، کربنآلی آن اندازه گیری شد. از آنالیز واریانس برای مقایسه ی شدت های چرایی مختلف از لحاظ کربن آلی استفاده گردید. نتایجنشان داد که از لحاظ آماری تفاوت معنی داری بین شدت های چرایی مختلف وجود ندارد، هر چند که میزان کربن آلیدر مناطق چرا نشده بیشتر بوده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که عواملی غیر از چرای دام بر میزان کربن آلیخاک این مراتع موثر است که در این مطالعه در نظر گرفته نشده اند.

کلیدواژه ها:

مرتع ، کربن آلی ، خاک ، چرای دام