تحلیل روند پارامترهای هواشناسی و بررسی احتمال نوسانات اقلیمی در استان سمنان با استفاده از آزمون ناپارامتریک من-کندال (مطالعه موردی استان سمنان)

تغییر اقلیم یکی از عمده ترین چالش های پیش روی بشر در زمان حاضر است. گرم شدن جهانی، ذوب شدن یخ های قطبی، سیل، سرماها و گرماهای بی موقع و شدید در بسیاری از نقاط جهان به حدی شدید و خسارت بار و نگران کننده است که موضوع تغییر اقلیم را در صدر مطالعات محققین علوم جوی قرار داده است و تحقیقات گسترده ای در مقیاس جهانی، ناحیه ای و محلی را به خود اختصاص داده است. به منظور بررسی احتمال تغییر اقلیم استان سمنان میانگین بارش و میانگین درجه حرارت، ایستگاه سینوپتیک سمنان از سال 1965 تا سال 2016 یعنی از بدو تشکیل ایستگاه سنوپتیکی سمنان تا به امروز از سازمان هواشناسی کل کشور ثبت و آمار مربوط به بارش متوسط سالانه و میزان دمای متوسط سالانه همچنین حد رطوبت متوسط سالانه و میزان تبخیر و تعرق سالانه که با بررسی داده ها و انالیز آنها در محیط نرم افزار من-کندال و با استفاده از روش من کندال و رگرسیون خطی روند تغییرات در پارامترهای اقلیمی مورد مطالعه استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد ترکیبی از روندهای افزایشی و کاهشی در داده های بارش و دما و میزان تبخیر و تعرق و رطوبت متوسط سالانه مناطقه علاء دیده می شود. با استفاده از مدل فوق نوع و زمان تغییرات عناصر مذکور شناسایی شده است و با بررسی جهش هایی که مارا به سمت نوسانات اقلیم راهنمایی می کند و با نتایج حاصل از تحلیل ها نشان می دهد زمان شروع بیشتر تغییرات ناگهانی و از هر دو نوع روند و نوسان است. میزان تغییرات بارش و طوبت نسبی منطقه علاء با روند منفی معنی داری در حال کاهش و از طرفی میزان تبخیر و تعرق متوسط سالانه و میزان دمای متوسط سالانه با روند معنی داری در حال افزایش است همچنین پس از بررسی منحنی نمودارهای مربوط به هر پارامتر نتیجه می شود که میزان دمای متوسط سالانه 18/36 درجه سانتی گراد و رطوبت متوسط سالانه 40/26 درصد و میزان بارش سالانه 11/62 میلی متر و هم چنین تبخیر و تعرق ثبت شده از سال 1965 تا به هم اکنون 226/2 میلی متر می باشد از تحلیل داده های به دست امده از سازمان هواشناسی کل کشور و بررسی داده ها و ترسیم نمودارهای من-کندال در هر پارامتر چنین نمایان می شود که در سال 1966 پارامتر های دما متوسط سالانه و بارندگی متوسط سالانه و رطوبت متوسط سالانه دچار یک جهش و تغییر کلی شده اند حال آنکه میزان دما متوسط سالانه و بارش متوسط سالانه در سال 1970 نیز دچار جهش شده اند و تغییر معنی داری در روند خود داشته اند اما تغییرات در سال 1966 غیر قابل انکار و چشم پوشی است.

کلیدواژه ها:

روند ، نوسانات ، من- کندال ، اقلیم ، پارامترهای هواشناسی ، علاء