اثر الگوهای کشت مخلوط ردیفی بر عملکرد، اجزای عملکرد و کنترل علف هرز شنبلیله (Trigonella foenum-greacum L.) و انیسون (Pimpinella anisum L.)

به منظور بررسی عملکرد، اجزای عملکرد و پتانسیل کنترل علف های هرز در الگوهای مختلف کشت مخلوط ردیفی شنبلیله (Trigonella foenum-greacum L.) با انیسون (Pimpinella anisum L.)، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال زراعی 91-1390 اجرا شد. تیمارها شامل کشت خالص شنبلیله و انیسون، کشت مخلوط تک ردیفی، دو ردیفی و سه ردیفی شنبلیله و انیسون بدون کنترل علف هرز و همان تیمارها با کنترل علف هرز بود. صفات مورد بررسی شامل عملکرد، اجزای عملکرد، ارتفاع و شاخص برداشت هرکدام از گیاهان در کشت خالص و مخلوط، شاخص های سودمندی و وزن خشک علف های هرز بود. نتایج نشان داد که تیمارهای مختلف از نظر تعداد غلاف در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد زیستی شنبلیله با یکدیگر اختلاف معنی داری داشتند و ارتفاع بوته، تعداد شاخه در بوته، تعداد دانه در غلاف و شاخص برداشت تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفتند. در گیاه انیسون نیز بین تیمارهای مختلف از نظر تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد زیستی و عملکرد دانه اختلاف معنی دار وجود داشت. ولی اختلاف معنی دار در ارتفاع بوته، تعداد چترک در بوته، وزن هزار دانه و شاخص برداشت مشاهده نشد. پایین ترین وزن خشک علف های هرز با 10/35 گرم در مترمربع در کشت مخلوط دو ردیفی مشاهده شد و بیشترین وزن خشک علف های هرز با 43/72 گرم در مترمربع در کشت خالص شنبلیله به دست آمد. ارزیابی نسبت برابری زمین نشان داد که کشت مخلوط شنبلیله و انیسون بر کشت خالص آنها برتری دارد و کشت مخلوط تک ردیفی بیشترین نسبت برابری زمین (39/1) را به خود اختصاص داد. همچنین کلیه مقادیر شاخص کاهش عملکرد واقعی مثبت بودند که نشان دهنده سودمندی کشت مخلوط نسبت به تک کشتی هریک از گیاهان است. در کل پیشنهاد می گردد در مناطقی که مشکل رشد زیاد علف هرز را دارند کشت مخلوط تک ردیفی انیسون با شنبلیله مناسب تر است.

کلیدواژه ها:

اسانس ، چند کشتی ، عل فهرز ، کاهش واقعی عملکرد ، نسبت برابری زمین