واکاوی رابطه متقابل محیط شهری و معماری با فرهنگ و هویت

معنایی که محیط و ویژگیهای کالبدی آثار انسانی را به انسان القا می کنند، مشتمل بر آن دسته از اصول و ارزشهای فرهنگی و هویتی است که شکل دهنده محیط می باشند. به بیان دیگر، محیط مصنوع با سمبلها و تناسبات و اجزا و نشانه ها و اشکال و رنگها و عملکردها، در عین حالی که بیانگر جهانبینی و هویت و فرهنگی است که بانی شکل گرفتن آن شده اند، اصول و ارزشهای آنها را نیز به انسان القا نموده و به نوعی در تحولات فرهنگی و رفتارهای آحاد جامعه استفاده کننده ایفای نقش می نماید. با عنایت به تاثیر متقابل محیط و فرهنگ بر یکدیگر، شناخت ویژگیها و فرآیند تاثیر محیط بر انسان و بر شکل گیری شخصیت و رفتارهای او از گذشته های دور، از منظر بسیاری از متفکران مورد توجه بوده است. معماری به عنوان بستر اتفاق زندگی بشر یکی از تاثیرگذارترین هنرها در جهت نمایاندن فرهنگ عامه و الگوهای ساختاری آن در هر دوره است و این امر باعث انعکاس کلیتی قابل بررسی و قضاوت از فرهنگ، تفکر و ناخودآگاه ملی، در معماری می شود. این قضاوت از طرف استفاده کنندگان محیط و نیز سایر ادوار تاریخی و فرهنگی نیز واقع می شود. از طرفی، هنگامی که جامعه همواره فضایی آشنا را تجربه کند، زمینه ساز خودباوری ملی و شکوفایی بیشتر افراد خواهد شد. یادمان باشد معماری ملی بر اساس اندیشه ی فرهنگی جامعه ی خود طوری شکل می گیرد که افراد در فضایی آشنا، به خودباوری ملی دست یابند. از طرفی همین معماری تشکیل دهنده ی فرهنگی است که در آن افراد بتوانند در بالندگی فرهنگی و پیشرفت آن نقش داشته باشند. اهداف این مقاله ضرورت توجه به هویت و فرهنگ، و رابطه این دو در معماری و تاثیر متقابل این دو بر شکل گیری اماکن و در نهایت توصیه های لازم برای بهبود وضعیت کنونی و همچنین در جهت حفظ ارزش های فرهنگی و اجتماعی و تقابل صحیح بین نسل ها در فضاهای جمعی شهر می باشد.در این روش با در نظرگرفتن مطالعات تطبیقی صورت گرفته و اندیشه های نظریه پردازان سعی در تشریح ابعاد مفهومی هویت و فرهنگ و تحلیل اسناد به دو روش تحلیل درونی و تحلیل برونی انجام شده، که در تحلیل درونی محتوای درونی منابع و اسناد، معیارهای شناختی و اندیشه های نظری مورد بررسی قرار می گیرد و در تحلیل برونی ارتباط محتواها با واقعیت اجتماع بررسی می شود.

کلیدواژه ها:

محیط شهری ، معماری ، فرهنگ ، هویت ، فضای معماری