مطالعه آزمایشگاهی توسعه دلتا در مخازن سدها با عبور هیدروگراف های متوالی

اطلاع از چگونگی توزیع رسوبات در دریاچه پشت سد از ضروریات مدیریت رسوب و مخزن است. این اطلاعات برای تخلیه به موقع رسوبات، بررسی تعادل و پایداری سد و نیز تصمیمگیری درست برای تعیین محل قرار دادن تجهیزات سدازجمله آبگیرها و دریچههای عمقی مورد استفاده قرار میگیرد. عمده حجم رسوبات توسط جریانهای سیلابی وارد مخزن میشوند. بیشتر تحقیقات آزمایشگاهی صورت گرفته در مورد رسوبگذاری در مخازن سدها در شرایط دایمی جریان ورسوب بوده است. لذا در تحقیق حاضر به بررسی آزمایشگاهی تاثیر جریان ورودی آب و رسوب به صورت غیردایم بر رویتشکیل و توسعه دلتا پرداخته شده است. در این تحقیق از یک مدل آزمایشگاهی شامل دو سیستم مجزا برای ورود آب و رسوب به داخل مخزن به صورت همزمان استفاده شده است. علیرغم وجود تقارن کامل در هندسه مدل و جریان ورودی،جریان غیر متقارن و جریان گردابی ساعتگرد یا پادساعتگردی در مخزن تشکیل میشود. در ادامه به بررسی رابطهی بین مشخصات دلتا و مشخصات جریان و هیدروگراف ورودی پرداخته و نتایج نشان می دهد دلتا در نقطه تاج همواره در حالپیشروی طولی است، اما به مرور سرعت پیشروی طولی آن کمتر شده و به مقدار آن در جهت عرضی افزوده می شود.همچنین با تکرار عبور هیدروگراف ها انحراف نقطه تاج دلتا نسبت محور مرکزی آن کمتر شده، اختلاف مقدار پیشروی آن در سمت چپ و راست کمتر شده و مقدار پیشروی دلتا در طرفین به این مقدار در نقطه تاج نزدیک تر شده و در نهایت رفته رفته دلتا متقارن تر می شود.

کلیدواژه ها:

رسوبگذاری ، مخزن سد ، دلتا ، جریان سیلابی ، جریان غیردایمی