نقش سازمان های مردم نهاد برای مشارکت در بازآفرینی بافت های فرسوده (نمونه موردی: محله جولان همدان)

وسعت بالای بافت های فرسوده شهری و آسیب پذیر بودن این بافت ها از یک سو، و نوسازی آن ها از سوی دیگر، بحث مشارکت شهروندان را به یکی از مسایل اساسی در این حوزه شهرسازی تبدیل کرده است، در همین راستا سازمان های مردم نهاد به عنوان اهرم جدیدی برای ارتقا ی میزان مشارکت در بازسازی بافت های فرسوده و جایگزینی برای بخش دولتی در ارایه خدمات محسوب می شوند. این پژوهش با هدف ارزیابی نقش سازمان های مردم نهاد جهت مشارکت در نوسازی و بهسازی بافت فرسوده نگاشته شده است. همچنین، به دنبال بررسی ارایه الگوهای مشارکت و نهادهای مردمی در تجدید حیات دوباره بافت های فرسوده شهری است. بیشترین تاکید آن برروی متغیرهای رضایت، نهادهای مردمی، موانع اجتماعی و فرهنگی و درآمد می باشد. یکی از مشکلات اساسی کشور، فرسودگی بخشی از بافت های شهری است. با توجه به بررسی های بعمل امده به طور متوسط قریب به 10 درصد سطح شهرها ، با توجه به شاخص های تعیین شده توسط شورای عالی شهرسازی ومعماری کشور شامل بافت های مزبور است. با توجه به این که 825 هکتار از کل مساحت شهر همدان در بافت فرسوده قرار دارد، سطح وسیع بافت فرسوده شهری نیازمند بهسازی و نوسازی در ابعاد مختلف کالبدی، اقتصادی، شهرسازی و... است. این فرآیند می تواند به کاهش مشکلات و موانعی از قبیل پایین بودن میزان درآمد ساکنین، پایین بودن ارزش اقتصادی زمین و مسکن در بافت، اسکان غیررسمی یا بالابودن نسبت استیجار به ملکی بودن مکان، ضعف و نقصان در ارایه خدمات شهری و تجهیزات شهری از جمله آب، برق، گاز و مخابرات، کیفیت نازل محیطی به جهت آلودگی و فقدان بهداشت عمومی کمک نماید. در اینجا با استفاده از روش میدانی و کتابخانه ای به بررسی بافت فرسوده جولان پرداخته شده و نتایج آن بدین شرح است که محدوده مورد مطالعه از زیر ساخت های اجتماعی و فرهنگی مناسب برخوردار است و بیشتر ساکنان آن را ساکنان غیربومی تشکیل می دهند و با توجه به احساس تعلق و میزان رضایتمندی ساکنین با وجود شرایط نامناسب و... مناسب ترین روش جهت بهبود کیفیت بافت های فرسوده محدوده مورد مطالعه ساماندهی و احیا آن می باشد.

کلیدواژه ها:

بافت فرسوده ، بهسازی ، مشارکت مردمی ، سازمان های مردم نهاد ، محله جولان همدان