ارزیابی آسیب پذیری بافت های فرسوده شهری در برابر زلزله با استفاده از GIS & AHP (نمونه موردی: منطقه هشت شهر شیراز)

موقعیت جغرافیایی شهر شیراز به گونه ای است که هم از نظرتوپوگرافی و هم از نظر زمین شناسی درونی زمین، خطر وقوع زلزلهاین شهر را تهدید می نماید. وجود گسل های درونی زمین در منطقهشیراز و اطراف آن، سابقه فعالیت این گسل ها، دوره بازگشت زلزله وپهنه بندی خطر لزره ای در کنار بافت فرسوده، وسعت، نوع و میزانفرسودگی، امکان تخریب پذیری بالا و ... از مهمترین تهدیدات برایاین شهر و منطقه هشت آن می باشد. روش تحقیق در این پژوهشتوصیفی- تحلیلی و بر اساس هدف پژوهش نیز کاربردی می باشد. ابزارمورد استفاده در این تحقیق پرسشنامه، مشاهده، مصاحبه با ساکنینو استفاده از کتب و مقالات می باشد. در این پژوهش ابتدا با توجه بهشرایط ویژه بافت فرسوده منطقه هشت شیراز و همچنین پس ازبررسی و مطالعات تحقیقات پیشین تعداد 9 شاخص جهت ارزیابیآسیب پذیری تعریف شد و برای هریک از شاخص ها، زیر شاخص هاییدر نظر گرفته شده است و سپس به تدوین و توزیع 30 پرسشنامه بینکارشناسان و متخصصین شهر پرداخته و پس از آن به وزن دهی واولویت بندی شاخصها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (ای اچپی) و نرم افزار (اکسپرت چویست) پرداخته می شود. و در انتها بااستفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (جی آی اس)، نقشه های آسیبپذیری بافت فرسوده منطقه هشت تهیه گردید. نتایج تحقیق نشانگراین است که در بین شاخص های مورد بررسی، شاخص کیفیتساختمانها با وزن 0.332 دارای بالاترین وزن نهایی و شاخص تعدادطبقات با وزن 0.015 کمترین وزن نهایی را دارند و با توجه به نقشهنهایی آسیب پذیری مشاهده می گردد که توزیع مناطق با آسیبپذیری بالا حدود 38 درصد از مساحت بافت را در بر گرفته است، 33درصد از بافت دارای آسیب پذیری متوسط و بقیه مساحت بافت رافضاهای دارای آسیب پذیری کم به خود اختصاص داده است.

کلیدواژه ها:

زلزله ، بافت فرسوده ، شهر ، آسیب پذیری ، منطقه هشت