ارزیابی و تحلیل میزان ناپایداری بافت های شهری در برابر مخاطرات محیطی(زلزله) نمونه موردی کلان شهر مشهد

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 589

فایل این مقاله در 6 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

SAFEMASHAD01_134

تاریخ نمایه سازی: 10 تیر 1396

چکیده مقاله:

با توجه به رشد جمعیت ، افزایش شهرنشینی و گسترش سکونتگاههای غیر رسمی و بافت های فرسوده ، وقوع مخاطرات محیطی همچون زلزله در پهنه کلان شهر ها می تواند خسارات مالی و جانی سنگینی را ایجاد نموده و توسعه ی شهرها و کشور را دچار وقفه نماید. ضرورت کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر این پدیده ، به عنوان یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی کالبدی ، برنامه ریزی شهری و طراحی شهری محسوب می گردد. کلان شهر مشهد نیز به لحاظ دارا بودن بافت های فرسوده مصوب (2292هکتار) و سکونتگاههای غیر رسمی(3840هکتار) با مشکلات زیادی در این خصوص مواجه است. هدف از این مقاله شناسایی محدوده آسیب پذیر بافت های شهری به لحاظ کالبدی در مقابل مخاطرات محیطی ناشی از زلزله و تعیین درجه ریسک پذیری هر کدام از بافت ها میباشد. در این راستا اولین گام شناسایی شاخص های طبیعی برای بیان میزان مخاطره آمیزی کلانشهر مشهد و بعد آن شناساییمعیارهای کالبدی جهت شناسایی سطوح ناپایدار و آسیب پذیر بافت شهری و در نهایت رتبه بندی میزان آسیب پذیری بافت شهری می باشد. همچنین از فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP به عنوان ابزار تعیین وزن معیارها و سیستم اطلاعات جغرافیای GIS به عنوان ابزار تلفیق ، تحلیل و نمایش داده های مکانی در فرایند مکانیابی استفاده شده است. در این بررسی سه شاخص اصلی( جمعیتی،کالبدی و مخاطرات محیطی) 8 معیار ( بعد خانوار، تراکم جمعیتی، تعداد مطلق جمعیت، تعداد خانوار در واحد مسکونی، نوع مصالح، قدمت ساختمان، کیفیت ابنیه به عنوان شاخص های کالبدی و فاصله از گسل به عنوان مهمترین شاخص مخاطرات محیطیناشی از زلزله) در 17260 بلوک شهری (بر اساس نتایج سرشماری سال1390 (مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که محدوده بافت های فرسوده مرکزی و میانی شهر( 8 درصد) و سکونتگاههای غیر رسمی شکل گرفته در محدوده های شمال و شمال شرقی شهر(11درصد) به دلیل فرسودگی و ناپایداری بافت و استفاده از مصالح کم دوام در ساخت و ساز و نیز عمر بالای ساختمان ها و همچنین محدوده جنوبی شهر و قسمتی از محدوده شمال شرقی شهر(11,17درصد) به دلیل قرارگیری روی خط گسل(حریم درجه یک) از آسیب پذیری بالایی برخوردار است. در شهر مشهد، عدم رعایت حریم ها، وجود سازه های قدیمی با مصالح کم دوام ، شرایط نامناسبی را فراهم کرده است. تراکم بالای جمعیتی در محدوده های ذکر شده ، درجه ریسک را افزایش داده است و نفوذ ناپذیری و ریزدانگی قطعات در محدوده گروه اول باعث افزایش خطر پذیری گردیده است. بر اساس نتایج حاصله تعیین حریم نواحی خطرناک، تدوین ضوابط و مقررات خاص تراکم ها و نظارت بر ساخت و ساز های بی رویه و بهسازی بافت های فرسوده از جمله تمهیدات شهرسازی موثر در ارزیابی و کاهش آسیب پذیری در مناطق شهری هستند.

نویسندگان

محمدهادی درودی

کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی، ریس اداره ساماندهی بافت های فرسوده و تاریخی شهرداری، مشهد

سیددانا علیزاده

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، مدیر عامل مهندسین مشاور آرمان پژوهان ایرانیان، مشهد

محمدیوسف پیروی

دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه امام رضا(ع) مدیر نظارت عالیه شورای اسلامی شهر، مشهد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • زیاری، کرامت اله و عبدالله پورآقایی، شاخص های برنامه ریزی ...
  • احدی نژاد روشتی، محسن، مدل سازی اسیب پذیری شهرها در ...
  • حاتمی نژاد، حسین، فتحی، حمید، عشق ابادی، فرشید، ارزیابی میزان ...
  • زنگی ابادی، علی، محمدی، جمال، صفایی، همایون و قاتدرحمتی، صفر، ...
  • کیزی، محمد مهدی، اکبری، رضا، ملاحظات شهرسازی در سنجش اسیب ...
  • مهدوی عادلی، مهدی، جزایری مقدس، سید محمود، تحلیل و ارزیابی ...
  • نوروزی خطیری، خدیج، امیدوار، اک، ملک محمدی، بهرام، گنجه ای، ...
  • امینی ورکی، سعید، مدیری، مهدی، شمسایی زفرقندی، فتح اله، قنبری ...
  • زبردست، اسفندیار، کاربرد فرآیند سلسله مراتبی د برنامه ریزی شهری ...
  • اجزاشکوهی، محمد، مرادی، فرشته، مطالعه تطبیقی پایداری محلات سراب و ...
  • Gibson, Gary, 1997, An introduction to seismology, disaster prevention and ...
  • Saaty , T L. (2004). "Mathematict Methods of Operations Research". ...
  • Lantada, N., Pujades, L, Barbat , A., 2009, Vulnerability Index ...
  • UNDP (20O4), Reducing Disaster Risk, A hallenge for Development. ...
  • نمایش کامل مراجع