پایدار سازی اقتصاد روستایی از طریق افزایش فرصت های شغلی غیر کشاورزی و کارآفرینی روستایی(مورد مطالعه روستاهای استان خراسان جنوبی)

پایداری اقتصاد روستا عاملی حیاتی درماندگاری جمعیت روستایی شناخته می شود.در پژوهش حاضر، ناحیه مورد مطالعه با مشکلاتی همچون درآمد محدود و ناپایدار، عدم تنوع در فعالیت های اقتصادی، کمبود فرصت های اشتغال، گسترش فقر و بیکاری و به تبع آن، مهاجرت های روستایی، نرخ رشد منفی جمعیت، وفشار برمنابع اقتصادی محدود روستا مواجه است. بروز مخاطره های طبیعی مانند خشکسالی در روستاهای منطقه موجب زوال مهم ترین رکن اقتصادی و بزرگ ترین منبع درآمد خانوارهای روستایی یعنی بخش کشاورزی شده است. یا رکود بخش کشاورزی سیستم اقتصاد روستایی ناپایدار شده است. در دهه های اخیر اغلب نظریه پردازان توسعه روستایی،رویکرد متنوع سازی اشتغال و کارآفرینی روستایی را به عنوان رویکرد مناسب برای پایدار سازی اقتصاد روستا پیشنهاد می کنند. از این رو در این مقاله تلاش شده است تا مقوله پایدارسازی سیستم اقتصاد روستایی از طریق افزایش فرصت های شغلی غیر کشاورزی و کارآفرینی روستایی در روستاهای استان خراسان جنوبی مورد بررسی قرار گیرد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات در زمره تحقیقات توصیفی-تحلیلی قرار دارد و به صورت پیمایشی صورت پذیرفته است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن توسط پانل متخصصان و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش متشکل از 13106 خانوار روستایی عضو تعاونی های تولید روستایی بودند که از بین آن ها با استفاده از فرمول کوکران تعداد 210 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شدند و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی متناسب مورد مطالعه قرار گرفتند.یافته ها تحلیل توصیفی نشان داد که از بین مولفه های سنجش پایداری اقتصاد روستایی، مولفه اشتغال، درآمد و پس انداز از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده اند، ولی وضعیت کارآفرینی روستایی در روستاهای خراسان جنوبی در حد مطلوبی بوده است. یافته های تحلیل رگرسیون نشان داد که اشتغال در بخش خدمات و کسب و کارهای مربوط به گیاهان دارویی از بین مشاغل غیر کشاورزی بیشترین تاثیر را در پایداری اقتصاد روستا داشته اند.

کلیدواژه ها:

پایدار سازی سیستم اقتصاد روستا ، فرصت های شغلی غیر کشاورزی ، خراسان جنوبی