ارزیابی کارایی مدل Aquacrop در شبیه سازی عملکرد گیاه سویا رقم ویلیامز در استان گلستان تحت تنش شوری ناشی از آب دریای خزر و سطوح مختلف آبیاری

کاهش منابع آبی در کشور، در استانهای شمالی نظیر استان گلستان بیش از سایر نقاط کشور محسوس می باشد. یکی از راهکارهای سازگاری با این وضعیت، استفاده از منابع آبی نامتعارف نظیر آب دریای خزر با شوری بسیار کمتر از آب دریاهای آزاد، برای محصولات غالب استان نظیر سویا می باشد. بدین منظور ابتدا بایستی اثر استفاده از این منبع شور در مورد گیاه سویا با دقت ارزیابی و شرایط متنوع احتمالی نیز به کمک مدلهای زراعی شبیه سازی شود. لذا امکان استفاده از آب دریای خزر در اختلاط با آب محدود موجود و واسنجی مدل AquaCrop تحت تنش های شوری و آبی برای گیاه سویا در استان گلستان حایز اهمیت است. هدف از این پژوهش،ارزیابی کارایی مدل AquaCrop در شبیه سازی عملکرد سویا و استفاده از نتایج حاصل از واسنجی مدل جهت بهینه سازی مصرف آب، تحت تنش های مختلف آبی و شوری است. به این منظور آزمایشی در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. سه سطح آبیاری شامل 75 درصد ، 100 درصد و 125 درصد نیاز آبی و 3 سطح شوری شامل آبیاری با آب معمولی با شوری 6/0 ، آب با شوری 5 (شوری حد آستانه قابل تحمل توسط سویا) و آب با شوری 8 (بیش از حد آستانه) در کرت های با ابعاد 3×3 بود. به کمک داده های حاصل از سطح آبیاری کامل و بدون تنش شوری، مدل AquaCrop برای گیاه سویا واسنجی شد. ضریب همبستگی بین مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده در شرایط مختلف شوری و تنش خشکی برای عملکرد دانه و عملکرد بیوماس به ترتیب 969/0 و 957/0 و مقادیر RMSE به ترتیب 39/0 و 95/0 تن درهکتار محاسبه گردید که نشان دهنده دقت قابل قبول مدل است. بر این اساس می توان در استان گلستان شبیه سازی عملکرد سویا تحت تنش شوری ناشی از آب دریا و سطوح آبیاری از مدل AquaCrop استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

تنش شوری ، سطح آبیاری ، مدل Aquacrop ، سویا