ابوسعید ابوالخیر در حوزه نقد تصوف

فرآیند نقد یکی از دستاوردهای بزرگ بشری است که اگر در جایگاه خود و به صورت اصولی ارایه شود، بسیار تاثیرگذارخواهد بود. نقد یک جریان، مکتب و یا حتی یک فرقه از جمله نقدهایی است که جامعه کنونی ما برای اعتلای آگاهی به آننیازمند است. تصوف به عنوان یک جریان مهم فکری، اعتقادی و رفتاری در ایران و اسلام شناخته میشود. این جریان آثار فراوانی در حیطه نظم و نثر برجا گذاشته و شخصیتهای مهمی را به عالم معرفی کرده است. توجه به نقدهایی که از جانبصوفیه به این طریقت وارد شده است، میتواند چگونگی حیات این جریان را در سایه نقد و انتقاد برای ما روشن سازد. قرنپنجم هجری دوره کمال، بسط و گسترش تصوف بوده و آثار صوفیه در این دوره از بسامد فراوانی برخوردار بودهاند. یکی از برجستهترین چهرههای عرفان و تصوف در این عصر ابوسعید ابوالخیر بوده است. نقدهای ابوسعید بیشتر متوجه مریدانی استکه شرایط سیر و سلوک را رعایت نکردهاند. او همچنین برخی از مشایخ صوفیه را به جهت روشهای تعلیمی یا رفتارشان با مریدان نقد کرده است. از طرف دیگر ابوسعید در مسایلی همچون سماع و شطح و عدم رعایت برخی از آداب دینی نقد شده است. در گفتار حاضر به بررسی برخی از این نقدها پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

تصوف ، نقد ، قرن پنجم ، ابوسعید ابوالخیر