نقش فضای تهی در معماری ایرانی رویکردی بر شناخت پایداری معنایی معماری ایرانی

معماری با دادن کیفیت به فضا معنایی مغایر با سرپناه پیدا می کند؛ مکانی می شود که با شناخت کامل از قابلیت های هر فضا نهتنها به عملکرد آن توجه دارد، بلکه نیازهای روانی و حتی نیازهای والاتر ساکنانش را نیز تامین می نماید. در این راستا فضایتهی جزء فضاهایی است که با داشتن معانی قابل توجه، کمتر بررسی شده و آن طور که باید با آگاهی طراح، طراحی نشدهاست، این در صورتی است که در معماری سنتی ایران استفاده ها از مفاهیم ساتر در این فضا برده اند؛ فضایی که بعضا می توانیکی از اهدافش را برانگیختن ذهن و روح ناآرام در نظر گرفت.در این پژوهش سعی بر آن بوده تا ابعاد معنایی و مفهومی فضا در معماری ایران بالاخص فضای تهی مورد بررسی قرارگیرد،تا بهتر بتوان از آن در راه رسیدن به فهم علل پایداری معماری گذشته استفاده نمود. روش کار بر این اساس بوده است که ابتدابه نقش فضا در قلمرو معماری ایران و شفافیت و تداوم در عرصه های مختلف معماری پرداخته شود و در ادامه اصالت فضایتهی؛ موردی که در معماری اسلامی با دیدی خاص به آن نگاه شده مورد مطالعه قرار گیرد. هرچند گذر زمان، تغییراتی درنیازها موجب می شود اما وجود یکسری از نیازهای ذاتی بشر (اشتیاق وصول به معشوقی که فرای ماده است) را نمی تواننادیده گرفت، نیازهایی که توجه کردن و پاسخ دادن به آنها فضایی را به مکان بدل می سازد؛ و این یکی از درس هایی استکه می توان از معماری سنتی ایران گرفت. حذف فضای تهی در معماری یکی از امکان های بکارگیری قوه خیال، قوه ای کهخلاقیت و آفرینندگی را بدنبال دارد، از انسان دریغ می کند، لذا فضای تهی، همچون ایوان در معماری مساجد نقش اصلی رادر پایداری معنایی معماری ایرانی دارد.

کلیدواژه ها:

معماری ایرانی ، پایداری ، فضای تهی ، شفافیت