مدلسازی توسعه شهری و تغییرات کاربری اراضی با استفاده از سنجش از دور و GIS با تکیه بر روی انفیس (مطالعه موردی: شوشتر)

به جرأت می توان گفت یکی از نیازهای اساسی مدیران و برنامه ریزان برای مدیریت شهری، پیش بینی دقیق از روند توسعه شهری در سال های آتی و دانستن تغییرات کاربری اراضی در چند سال گذشته است. بنابراین نقشه تغییرات کاربری را که نتیجه فرایند آشکارسازی تغییرات می باشد، می توان بر اساس تصاویر چند زمانه سنجش از دور و تلفیق آن به نقشه های کاربری شهری تهیه کرده و پیامدهای مربوطه را مورد بررسی قرار داد. در تحقیق حاضر تلاش شده تا با بررسی روند تغییرات کاربری اراضی و توسعه شهری در دوره های زمانی 1991، 2003 و 2014 با استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات مکانی به پیامدهای این تغییرات پی برده و جهت برنامه ریزی های آتی جهت توسعه شهرها از نتایج آن بهره برد. محدوده مورد مطالعه بخشی از شهرستان شوشتر از استان خوزستان می باشد که در سال 2014 مورد پژوهش قرار گرفت. در این تحقیق پس از رقومی سازی نقشه های کاربری های شهری موجود از سطح شهرستان، بروزرسانی این نقشه ها با استفاده از تصاویر ماهواره Landsat انجام شد. سپس پارامترهای مؤثر در توسعه شهری به عنوان ورودی با الگوریتم نر و فاز تطبیقی (Anfis) وارد شدند. این پارامترها شامل ارتفاع، شیب، فاصله از راه ها، فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از رودخانه، فاصله از مراکز آموزشی و درمانی، فاصله از روستاهای حاشیه شهر و اراضی بایر اطراف شوشتر می شوند. الگوریتم مذکور با استفاده از داده های موجود سال های 1991 و 2003 آموزش داده می شود. به منظور ارزیابی عملکرد روش پیشنهادی، نتیجه پیش بینی توسعه شهری با استفاده از الگوریتم با وضعیت موجود سال 2014 مقایسه گردید که نتایج بسیار به واقعیت نزدیک است.

کلیدواژه ها:

مدلسازی توسعه شهری ، تغییرات کاربری اراضی ، سنجش از دور ، GIS ، انفیس ، ANFIS ، شهر شوشتر