عرفان در معماری

ایران در طول تاریخ، همواره از مراکز معنویت و عرفان بوده است. پس از ورود اسلام به ایران، این سرزمین مهد رویش تصوف و عرفان اسلامی گردید. پیوند مکتب های عرفانی با معماری بناهای مختلف چنان عمیق و گسترده است که فرض جدایی معماری را ازعرفان محال می نماید این همبستگی در بین ادیان الهی وهنر بومی آن کشورها به خصوص شریعت مقدس اسلام آشکارتر است. پس می توان گفت عرفان متعلق به ذات و ماهیت تمام ادیان است . عرفان در اصطلاح اسلامی آن، ظرفیت و نیروی شناخت درونی و قلبی است که به موجب آن انسان عارف به افقهای برتری از کمال در ارتباط خود با خداوند دست می یابد. رسیدن به آن ظرفیت و دست یابی به این کمال، در گرو گذاشتن از علایق دنیوی و خود نفسانی است . با طی چنین مسیری انسان عارف خویشتن حقیقی و الهی خود را در پیوند با حقیقت مطلق هستی می یابد .استفاده از نماد واژه های رنگ در وصف عواطف نفسانی و دریافتهای شخصی بسیار قابل توجه است. در این مقاله سعی شده به روش اسنادی و مشاهده مستقیم اهمیت هنر معنوی و تجلی عرفان مورد بررسی قرار گیرد و زیبایی های فراموش شده ، یاد آوری گردد و در نهایت نقش اساسی عرفان در جهت بخشیدن و هدایت هنر و هنرمندان به سوی مقصد الهی شان بیان شود.

کلیدواژه ها:

عرفان ، تصوف ، معماری ، رنگ ، نور ، هندسه