برهمکنش بینگونهای درختان کهور ( Prosopis cineraria ) و گونه های همراهش در منطقه حفاظت شده بارچاه استان هرمزگان

روابط متقابل بین گیاهان (اثر تسهیل کنندگی یا رقابتی) از موضوعات مهم در بومشناسی فردی و گروهی بوده که با استفاده از تحلیل الگوی مکانی قابل بررسی است. این پژوهشی با هدف مطالعه روابط بین گونهای درختان کهور (PrOSODiS CinerGrid) و گونه های مهم همراهش در ناحیه رویشی خلیج و عمانی انجام شد. برای این منظور، قطعه نمونه ای با مساحت ۴۹ هکتار (۷۰۰ × ۷۰۰ متر) در منطقه حفاظت شده بارچاه در استان هرمزگان انتخاب شد. این قطعه نمونه پوشیده از درختان کهور به عنوان گونه اصلی و دو گونه آکاسیای چتری (ACCICid IOrtilis) و دهیر (L1 Cittini ShCI1Viii) به عنوان گونه های همراه در زیراشکوب بود. علاوه بر ثبت موقعیت مکانی همه ۴۹۸ پایه، دو قطر بزرگ و کوچک تاج و ارتفاع آنها اندازهگیری شد. تحلیل الگوی نقطهای با استفاده از شکل دو متغیره تابع همبستگی جفتی ((g(r)، شاخص A2(T)) K2) و تابع همبستگی نشان دار ((Rimm(r) انجام شد. میانگین مساحت تاج و ارتفاع درختان کهور (به ترتیب ۳۳/۶ مترمربع و ۶/۹ متر) نشان داد که کهور در آشکوب بالاتر نسبت به آکاسیای چتری (به ترتیب ۲۳/۹ مترمربع و ۳/۴ متر) و دهیر (به ترتیب ۸/۷ مترمربع و ۲/۴ متر) قرار داشت. آزمون کولموگروف اسمیرنوف نیز بیان کرد که توزیع گیاهان بطور معنی داری (در سطح ۵ درصد) ناهمگن بود. نتایج تحلیل الگوی مکانی نشان داد که درختان کهور با آکاسیای چتری تا مقیاس فاصله ای ۳/۵ متر و کهور با دهیر تا فاصله ۴۵ متر برهمکنش بین گونه ای مثبت دارند. همچنین کهور با هر دو گونه همراهش تا فاصله ۵ /۴ متر روابط متقابل مثبت داشت. علاوه بر این، نتایج تابع همبستگی نشان دار بیانگر تاثیر مثبت کهور بر ویژگیهای زیست سنجی آکاسیای چتری، دهیر و هر دو گونه بود. به طور کلی، نتایج نشان داد که گونه کهور تاثیر تسهیل کنندگی بر گونههای مهم همراهش در منطقه مورد مطالعه داشته و این برهمکنش بر ویژگی های زیست سنجی آنها تاثیر مثبت داشته است.

کلیدواژه ها:

تسهیل کنندگی ، تحلیل الگوی مکانی ، کهور ، هرمزگان