گونه شناسی معماری کلیساهای ارامنه در ایران

معماری کلیساهای ارامنه در ایران که دارای سابقه بیست قرنی و پراکندگی قابل توجه جغرافیایی است، در سه حوزه؛ آذربایجان، اصفهان و تهران، و در چهار نوع؛ مجموعه رهبانی، کلیسای شهری، کلیسای روستایی و عبادتگاه کوچک، در متن شرایط تاریخی و فرهنگی همراه با ویژگی های نمونه های شاخص در هر دسته مورد بررسی قرار می گیرد. این بررسی تطبیقی با مقایسه زمانی و مکانی بناها با یکدیگر و مقایسه با دیگر نمونه های هم دوره متعلق به فرهنگ معماری ارمنی ،در تمام دوره های تاریخی انجام می شود. از این مطالعه که به تفکیک پلان و حجم، و با نگاهی به معماری ایران دوره صفوی و معماری کلیسا در جهان معاصر صورت می گیرد این نتیجه حاصل می شود که؛ کلیساهای ارمنی تمام گستره جغرافیایی ایران و متعلق به تمام دوره های تاریخی، دارای هویت فرهنگی واحدی هستند و باید آن را معماری کلیسای ارمنی در ایران نامید. این معماری در منطقه آذربایجان به صورت بومی، در منطقه اصفهان به صورت التقاطی با معماری هم دوره ایران و در تهران به صورت معماری معاصر با ریشه هایی عمیق در فرهنگ مولد خود، نمود می یابد. معماری کلیساهای تمام شهرها و روستاهای دیگر ایران نیز در همین دسته بندی جای می گیرد یا به عنوان گذری میان آنها محسوب می شود.

کلیدواژه ها:

کلیسای ارمنی ، معماری ارمنی ، ارامنه ایران ، معماری کلیسا ، معماری ایران