صبر در مثنوی معنوی مولانا ( دفتر چهارم و پنجم و ششم )

صبر در مسیر سیر و سلوک عرفانی و رفتن به سوی حق و رسیدن به قرب الهی، از اهمیت و نقش بسزایی برخوردار است. صبر که مقام پنجم از مقامات عرفانی است، پیوسته نیک فرجام است و گنج و ظفر به بار می آورد. در واقع، صبر کردن بر سختی ها، اگرچه جنبه های مادی و نفسانی زندگی را نابود می کند، اما انسان با آن به معنویت و حقیقت دست می یازد. خداوند در آیات متعددی از قرآن کریم، درباره ی این مقام سخن گفته، بندگان مؤمن خویش را به داشتن صبر دعوت نموده است. در احادیث نبوی (ص) و ائمه ی اطهار (ع) نیز صبر، کلید گشایش کارها دانسته شده است. مولانا علاوه بر این به نوع دیگری از صبر والای عارفان اشاره می کند و آن حلم است که انعکاسی از حلم الهی است و از صفات پیامبران و نیکان خاص خدا محسوب می گردد. مولانا حلم را از صبر که فروخوردن کظم (خشم) است، بهتر می داند، زیرا صبر فروخوردن خشم است و جنبه تکلیف دارد و حال آنکه حلم توأم با آرامش و سکینت روحی است و سخن آخر، مولانا تأکید زیادی به حلم و کیمیاگری آن دارد.

کلیدواژه ها:

مقامات عرفانی ، صبر ، حلم ، مولانا ، مثنوی معنوی