آزادی به مثابه ی سرچشمه ابداع در هنر

زیر عنوان آثار هنری، آثاری آفریده شده و می شوند که نه شمارش پذیرند و نه عمر کسی کفاف می دهد تا همه را بخواند و ببیند و بشوند. فلسفه ی هنر و حسانیات، هنر و امر زیبا را به لحاظ ماهیت، خاستگاه، تأثیر، شرایط ذاتی و التزام به حقیقت موضوع بررسی قرار داده اند. در این مقاله، عمده ترین نظریه های فلسفی در باب هنر به اجمال بررسی شده اند. تولستوی، کانت، هگل، هایدگر و آدرنو هر یک به هنر و امر زیبا نگرشی دارند. یکی هنر را خود آیین و دیگری آن را روح محسوس گشته می داند. هایدگر بر ظهور حقیقت در کار هنری تأکید دارد و تولستوی هنر را به رسالتی فرا می خواند. مرور مقایسه ای این نگرش ها، تمهیدی برای پاسخ به این پرسش است که آیا هنر فی نفسه حقیقت را در صورتی محسوس متعین می کند؟ آنچه از آن دفاع کرده ایم آن است که اگر فلسفه ی هنر اعتنایی نیز به آثار هنری و ملاک گرفتن آنها داشته باشد، پاسخ منفی است؛ در واقع، گوش هنرمندان چندان بدهکار نظریه پردازی های فلسفی و زیبایی شناختی نبوده است. آنان در خطاب به ادراک حسی، یعنی طرز بیان هنر مشترک بوده اند، اما در مضمون یا درون مایه التزامی نداشته اند، مگر بنا به خواستی بیرونی ( مثلاً هنر سوسیالیستی ). سرچشمه ی ابداع در هنر، آزادی بوده است. سرانجام، این مسئله به خواننده واگذار می شود که آیا می توان بی توجه به آثاری که با عنوان هنر آفریده می شوند، درباره ی هنر نظریه پردازی کرد؟

کلیدواژه ها:

استتیک ( زیبایی شناسی یا حسانیات ) ، ادراک حسی ، دیالکیک هگلی و دیالکتیک منفی