ساخت و ارزیابی دستگاه کاشت مستقیم غلات در سیستم بی خاک ورزی مجهز به شیار بازکن فعال

سیستم بی خاک ورزی می تواند در کاهش هزینه های تولید، افزایش مواد آلی خاک، بهبود ساختمان خاک و حذف اثرات نامطلوب زیست محیطی نقش مهمی را ایفا نمایند . لیکن بدلیل عدم وجود ماشین مناسب جهت کاشت مستقیم در اراضی شخم نخورده این روش به علت عدم تأمین تماس کافی بذر با خاک، در بسیاری از موارد موفق نبوده است . معرفی دستگاهی که بتواند در زمینهای سخت (شخم نخورده ) و با وجود کلش محصو ل قبلی در زمین، بذر و کود را در داخل شیاری در دو عمق مختلف قرار دهد، اولین قدم در راه پیاده نمودن طرحهای پایلوت بی خاک ورزی و در نهایت ترویج آن در مناطق مستعد این روش کاشت می باشد. در این تحقیق استفاده از شیار بازکن دیسکی فعال که به مانند یک اره دوار می تواند شیاری از خاک را ببرد در زمینی شخم نخورده و پوشیده از بقا یای گیاهی مورد ارزیابی قرار گرفت . درآزمایشات مقدما تی صفحه برش (شیاربازکن فعال ) در سرعت های دورانی مختلف در شرایطی که هم جهت یا خلاف جهت چرخهای تراکتور به حرکت در می آمد بکار گرفته شد . نتایج این ازمایشات نشان داد که چرخش صفحه برش در جهت خلاف چرخها ی تراکتور نه تنها باعث برش عمیق تر خاک نسبت به حالت هم جهت با چرخ ها ی تراکتور می گردد، بلکه شیاری نسبتاً خالی از خاک پس از عبور به جا می گذارد. واحد برش ساخته شده بر این مبنا می تواند ش یاری به عمق متوسط 5/5 سانتیمتر و به عرض متوسط 1/5 سانتیمتر بریده و خاک آن را به سمت جلو و بالا پرتاب کند . این در حالی است که چرخش صفحه برش در جهت چرخ ها ی تراکتور نه تنها عمق نفوذ آن به داخل خاک را کاهش می دهد بلکه منجر به پر شدن مجدد ش یار ایجاد شده نیز می گردید . برای جلوگیری از پرتاب خاک به سمت جلو و بالا دراین ترکیب یک گلگیر محافظ نیز تعب یه گردید. این محافظ باعث می گردید که مقداری از خاک به سمت عقب واحد برش منحرف گردیده و از انتها ی واحد برش مجدداً به داخل شیار ریخته و حدود یک چهارم عمق آن را پر کند . ازاین مقدار خاک برا ی ایجاد لایه ای از خاک بین کود و بذر استفاده گرد ید. برای این منظورلوله سقوط کود به فاصله نزد یکی در پشت صفحه برش (در ارتفاع 5 سانتی متری سطح زمین ) قرار داده شد تا جایگذاری کود در کف شیار را قبل از پر شدن بخشی از شیارانجام دهد . با نصب لوله های سقوط بذر در امتداد شیار ایجاد شده با فاصله ای از صفحه برش دربالا ی سطح خاک عمل جایگذاری بذر در داخل شیار نیمه پر انجام و خاک نرم باقیمانده در طرفین شیار در نهایت توسط پوشاننده ها ی انتهایی بر رو ی بذر ریخته می شود . نتایج ارزیابی نهائی ماشین کاشت مجهز به چنین واحدهای کاشتی نشان میدهد که در صورت رعا یت نسبت بهینه سرعت دورانی شیار بازکن به سرعت پیشروی، این ماشین قادر می باشد دز زمین شخم نخورده پوشیده از بقایای گندم با به هم زدن کمتر از 10 % سطح خاک کود را در عمقی حدود 2 سانتیمتر پائین تراز عمق مطلوب بذر قرار داده و همچنین تماس کافی بذر با خاک را تأمین نماید.

کلیدواژه ها:

بی خاک ورزی ، کاشت مستقیم ، شیار بازکن فعال