بررسی تاثیر شیب کف بر تلفات انتقال بر اثر الگوی جریان غیرماندگار ورودی به بستر متخلخل آبراهه

بحران آب در جهان و به ویژه ایران که بدلیل شرایط جغرافیایی و اقلیمی خشک و نیمه خشک در منطقه ویژه ای از این منظر قرار گرفته جدی است. در این راستا توجه به الگوی جریان های سطحی و تعیین تلفات نفوذ و جانمایی آنها از دو دیدگاه صیانت از منابع آبی و مخاطرات سیلاب ها دارای اهمیت است. جریان های سطحی در مناطق خشک در زمانی کوتاه و با دبی متغیر به صورت سیلاب سریع اتفاق افتاده و با نفوذ در کف بستر و سیلاب دشت حجم و دبی اوج آن در پایین دست کاهش می یابد. در این تحقیق این نوع جریان مدل سازی شده و به منظور بررسی تاثیر شیب و توپوگرافی بر تلفات نفوذ به بستر نفوذ پذیر در قالب تلفات انتقال؛ با اندازه گیری مستقیم و نیز با استفاده از تفاضل مقادیر حجم در ابتدا و انتهای بازه محاسبه و مقایسه بین آنها صورت پذیرفته است. نتایج نشان داد در بستر با شیب افقی، تلفات انتقال 26/9 درصد از حجم ورودی را تشکیل می دهد، این میزان تلفات می تواند به عنوان یک منبع بزرگ تغذیه آب زیرزمینی و قنات در مناطق خشک و نیمه خشک تلقی شود. همچنین مشخص شد در شرایط مشابه با افزایش شیب به 0/002 و 0/005 تلفات به ترتیب به میزان 9/1% و 28/5% کاهش می یابد.

کلیدواژه ها:

آبراهه نفوذ پذیر ، تلفات انتقال ، جریان غیر ماندگار ، مشخصات هیدرولیکی جریان