قومیتها و همبستگی ملی در ایران از منظر جغرافیای سیاسی با تاکید بر منطقه خوزستان چالشها و راهکارها

وقتی تنش های درون یک کشور در سطح ملی توسعه نیابد و فقط در نواحی خاص از سرزمین استمرار یابد نوعی احساس منطقه گرایی در مقابل ملی گرایی در میان مردم آن ناحیه ایجاد می شود که گاه منجر به تقویت مرکزگریزی می شود و در نتیجه یکپارچگی ملی را دچار آسیب می کند. یکپارچگی ملی یکی از مهمترین عوامل حیات دولتهای کنونی است که به واسطه آن هویت هر ملتی تکوین یافته و بقا و تداوم آن در طول زمان میسر می شود. بر همین اساس شناخت متغیرهای موثر بر آن بسیار حائز اهمیت است. وجود قومیت ها به عنوان قسمی از خرده فرهنگ ها یکی از متغیرهای مهم و موثر بر همبستگی ملی است که در بطن خود و در صورت بی توجهی به آن، خطر بالقوه ای برای این مهم نیز هست. کشور ایران در شمار کشورهای کثیرالقوم محسوب میشود با این تفاوت که قومیت های موجود در ایران از یک نژاد، ولی به زبان ها و لهجه های متفاوتی تکلم نموده و زبان اصلی و رسمی خود را فارسی میدانند و از لحاظ قرابت سرزمینی و ملیتی و وطنی، ایران را وطن اصلی و دائمی خود دانسته و خواستار استمرار زندگی در سرزمین جغرافیایی ایران هستند و هرگز داعیهی جدایی از دامن مام و میهن را ندارند، بلکه خواسته ها و مطالباتی دارند که گاه برای تحقق آنها دست به خشونت های مقطعی و اعتراضی میزنند. این اعتراضات تا بدان جاست که امنیت ملی کشور تهدید نشود. البته تشدید منازعات قومی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا امروز ناشی از سوء استفاده عوامل بیگانه از شرایط و بستر فراهم شده داخلی به خصوص در مناطق قومی که در مرز جغرافیایی مستقر هستند، بوده است و نخبگان و رهبران منازعات قومی عمدتاً غیر بومی یا دارای اهداف یا گرایش های سیاسی مخالف با نظام سیاسی مستقر بوده اند. بنابراین اقوام ایرانی در گوشه گوشه کشور خود را ایرانی و مسلمان میدانند و موجودیت خود را در قالب ایران واحد جستجو میکنند. همبستگی ملی در ایران همواره به عنوان یک هدف استراتژیک مورد توجه حکومت های ایران بوده و همچنان اولویت خود را حفظ کرده است

کلیدواژه ها:

همبستگی ملی ، اقلیت قومی ، مناقشات قومی ، هویت ملی ، منطقه خوزستان ، قوم عرب