بررسی حقوقی نظارت شورای نگهبان بر انتخابات

با توجه به اینکه در اغلب کشورها، اجرای انتخابات در دست قوه مجریه است و دولت ها همواره خود، یک طرف اصلی در رقابت های انتخاباتی محسوب می شوند، لازم است نهادی مستقل از جناح های رقیب بر فرآیند برگزاری انتخابات نظارت کند . بر اساس اصل نود و نهم قانون اساسی، شورای نگهبان ، نظارت بر انتخابات را بر عهده دارد. بنابر نظر تفسیری این شورا ، نظارت مذکور عام واستصوابی است. نظارت استصوابی اختصاص به قوانین نظام جمهوری اسلامی، شورای نگهبان، قانون اساسی و حتی قوانین بعد از انقلاب ندارد، بلکه سابقه حقوقی این نظارت ها در ایران، به قوانین قبل از انقلاب بر می گردد .درباره قلمرو نظارت شورای نگهبان ، برخی نظارت شورای نگهبان را محدود به نظارت بر رأی گیری بدون دخالت در بررسی صلاحیت ها می دانند. بعضی بررسی صلاحیت ها را از وظایف وزارت کشور می پندارند و برخی با تفکیک نظارتاز تشخیص صلاحیت، تشخیص صلاحیت را خارج از وظایف شورای نگهبان، و بعضی دیگر آن را حق مردم می دانند. این تحقیق با روش کتابخانه ای و تحلیل حقوقی، این دیدگاه ها را بررسی می کند. از مهم ترین یافته های این تحقیق میتوان به این مطلب اشاره کرد که نظارت بر انتخابات از بررسی صلاحیت ها جدا نیست و نهاد ناظر حق نظارت کامل و استصوابی بر تمام مراحل انتخابات از جمله بررسی صلاحیت ها را دارد. وزارت کشور ناظر انتخابات نیست، بلکه مجری آن است. مردم نیز در بررسی صلاحیت ها وظیفه ای ندارند، بلکه از میان افراد صالح فرد اصلح را انتخاب می کنند.

کلیدواژه ها:

اصل نود و نهم ، انتخابات ، تفسیر نظارت ، شورای نگهبان