تدوین مدل خانواده سالم به روش پژوهش آمیخته اکتشافی

دستیابی به جامعه سالم در گرو سلامت خانواده و تحقق خانواده سالم مشروط به شناخت ویژگیهای خانواده سالم است؛ بنابراین کشف معیارها و ویژگیهای خانواده سالم از نظر مفهومی و مبنای درمانی مهم است. لذا این پژوهش با هدف تدوین مدلی از خانواده سالم در جامعه ایرانی انجام شده است. روش این پژوهش به روش طرح تحقیق آمیخته اکتشافی )کیفی کمی( انجام گرفت. در اولین مرحله از این پژوهش که به صورت کیفی صورت پذیرفت، سؤالات مصاحبه نیمهساختار یافته در زمینه خانواده سالم تدوین گردید. سپس جلسات مصاحبه توسط پژوهشگران با زوجین و متخصصان خانواده و ازدواج انجام شد و معیارها و ویژگیهای خانواده سالم بر اساس نظر زوجین و متخصصان خانواده استخراج گردید. در ادامه پژوهشهای انجام گرفته در زمینه خانواده سالم مورد بررسی قرار گرفت و مقولههای مرتبط با خانواده سالماستخراج شد. در مرحله دوم پژوهش که به صورت کمی انجام گرفت، بصورت میدانی مدل تدوین شده جهت برازش بررسی شد. در تجزیه و تحلیل متن مصاحبه با زوجین درکدگذاری باز 83 مقوله و در کدگذاری محوری بر اساس شباهت موضوعی 19 مقوله، در تجزیه و تحلیل متن مصاحبه با متخصصان خانواده در کدگذاری باز 106 مقوله و در کدگذاری محوری 21 مقوله و از تجزیه و تحلیل کیفی پژوهشهاپیرامون خانواده سالم نیز 330 مقوله بدست آمد که در کدگذاری محوری براساس شباهت موضوعی در 20 مقوله قرار داده شدند. سپس با استفاده از سهسویهسازی )مثلثسازی( بر اساس مقولههای مستخرج از مصاحبه با متخصصان خانواده، زوجین و پژوهشها مدل خانواده سالمدر 14 بعد تدوین گردید. همچنین یافتههای پژوهش نشان داد که مدل ارائه شده به روش کیفی برای خانواده سالم با دادههای میدانی برازشدارد و ساختار عاملی مفروض مورد تأیید قرار گرفت. برای انجام عملیات تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار MAXQDA10 ، AMOS21 و SPSS21 استفاده گردید. با توجه به نتایج این پژوهش می توان گفت خانواده ارزندهترین ساختار و غنیترین بستر جهت رشد، تکامل و تعالی ویژگیهای جسمانی، رفتاری و شخصیتی میباشد. بنابراین اطلاع از معیارها و ویژگیهای خانوادههای سالم میتواند بهزوجین، خانوادهها و درمانگران خانواده کمک کند که از آنچه رفتار طبیعی و سالم است آگاهتر شوند و در نتیجه بر موقعیتهایی که وجود ندارند، تمرکز کنند.

کلیدواژه ها:

مدل خانواده سالم ، پژوهش آمیخته ، متخصصان خانواده و ازدواج