بررسی پتانسیل هالوفیتها به عنوان منبع روغن خوراکی مطالعه موردی: Suaeda aegyptiaca و Salsola imbricate

در کشورهای خشک و نیمه خشک افزایش جمعیت، تغییر اقلیم و استفاده بیش از حد از منابع تجدید پذیر مانند آب، توازن حساس کولوژیکی را بر هم زده ومنابع آب در قسمتهای وسیعی از کشورهای مختلف از جمله ایران شور بوده و خاک در چنین مناطقی یا بطور طبیعی شور است و یا شور شده است. با توجه به وسعت اراضی شور در ایران، کشت و بهره برداری از گیاهان هالوفیت و مقاوم به شوری تحت شرایطی که هم آب و خاک شور است می تواند گزینه ای مناسب در زمینه تولید و استحصال روغن های گیاهی از گیاهان هالوفیت و مقاوم به شوری باشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی پتانسیل گیاهان هالوفیت Suaeda aegyptiaca و Salsola imbricate به عنوان منبع روغن خوراکی و تجزیه روغن آن از نظر کمی و کیفی بود. بدین منظور بذرهای هر دو گونه هالوفیت از اراضی شور واقع در شوره زارهای استان یزد ( گونه Salsola imbricate در طبس و گونه Suaeda aegyptiaca در ابتدای جاده چوپانان اردکان در استان یزد) جمع آوری شدند . استخراج اسید های چرب با استفاده از حلال و به روش سوکسوله انجام شد. سپس مخلوط حلال و روغن را توسط دستگاه تقطیر در خلاء گردشی جدا کرده، بعد از تهیه متیل استر و تزریق به دستگاه GC، آنالیز اسید های چرب صورت پذیرفت. میزان بازده روغن در گیاه Suaeda aegyptiaca و 32/99 درصد می باشد و در گونه Salsola imbricate و 11/97 درصد می باشد . آنالیز روغن حاصل از بذر هر دو گیاه، توسط دستگاه کروماتوگرافی وجود اسید های چرب اشباع، لوریک اسید (C12)، میریستیک اسید (C14)،پالمتیک اسید (C16)و استئاریک اسید (C18) و اسید های چرب غیر اشباع اولئیک اسید (C18:1)، لینولئیک اسید (C18:2)و لینولنیک اسید (C18:3) و ایزومرهای مربوط را نشان داد. نتایج این تحقیق به وضوح نشان داد که با توجه به بازده روغن (32/99درصد) و درصد اسیدهای چرب اشباع و غیر اشباع شناسایی شده، بذر گیاه هالوفیت Suaeda aegyptiaca می تواند به عنوان منبع تولید روغن خوراکی جدید برای مصارف انسانی استفاده شود. از آنجایی که میزان بازده روغن در گونه Salsola imbricate به مراتب کمتر از گونه Suaeda aegyptiaca می باشد. (11/97 درصد) ولی با توجه به درصد اسیدهای چرب اشباع و غیر اشباع شناسایی شده در این گونه استفاده از گیاه Salsola imbricate به عنوان منبع تولید روغن خوراکی جای بررسی بیشتری دارد.

کلیدواژه ها:

شوری ، روغن خوراکی ، بذر ، گونه های هالوفیت ، اسیدهای چرب اشباع و غیر اشباع