بررسی ویژگی کاربردی و مفهومی آب در پایداری باغ ایرانی

جایگاه و اهمیت باغهای ایرانی اسلامی به مثابه نماد بهشت، موضوعی است که همواره مدنظر پژوهشگران قرار گرفته و از ابعادگوناگون مورد پژوهش واقع گردیده است. باغها پیش از آنکه دارای ویژگیهای اقلیمی و سیر تاریخی باشند، جلوهای از اندیشه، باور وآرمانهای دینی هستند. در این میان، اصلیترین عنصر حیات باغ ایرانی که بفرموده کتاب آسمانی؛ خود اصلیترین عامل حیات است ودارای نقشهای متعدد و متنوعی بوده که هریک از معماران سعی بر تأکید آن داشته و به نحوی خاص در باغ، متجلی و تفکر ایدهآلگرایانه بهشت را تداعی نمودهاند. به علاوه، عوامل ثابت باغ ایرانی، آب و گیاه، عواملی هستند که به صورت محسوس و نامحسوس در فضای کاربردی و معنایی باغ تأثیر بسزایی داشتهاند.پژوهش حاضر برآنست تا با روش توصیفی-تحلیلی و انجام پژوهشهای کتابخانهای و تحقیقات میدانی، به بررسى نقش و جایگاه آب به عنوان عامل پایداری در معماری باغ ایرانی، مشتمل بر پنج بخش شامل: آب به مثابه عنصری الف( کاربردی، ب( کالبدی، ج( عامل طراحی منظر، د( شفابخش، ه( نمادین و معناگرایانه بپردازد، چراکه آب در هستی و نماد ثبات و پایداری است. یافتههای پژوهش حاکی از آنست، که علیرغم کاربردهای محسوس در باغ ایرانی که شامل مباحث کارکردی و کالبدی و زیباشناسانه که موجب پایداری میگردد، میتوان به عوامل نامحسوس در باغ ایرانی نیز توجه ویژه داشت؛ چراکه عوامل نامحسوس در باغ ایرانی، غنای دوچندان به این فضا بخشیده و باعث شده علاوه بر تأمین ملزومات مادی در بخش عوامل محسوس، در بخش نامحسوس نیز، بر پایداری معماری فضای مذکور بیافزاید.

کلیدواژه ها:

قرآن ، بهشت ، باغ ، آب ، پایداری ، عوامل نامحسوس