معناشناسی واژه «انسان» در قرآن کریم با توجه به شبکه معنایی «افعال انسان نسبت به خداوند»

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 3,011

فایل این مقاله در 31 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

FNCLIS01_231

تاریخ نمایه سازی: 21 شهریور 1395

چکیده مقاله:

معناشناسی بر اساس نسبت های بینامتنی، واژگان مرتبط را تحلیل می کند. یکی از واژگان بسیار مهم از منظرقرآن کریم واژه انسان است، لذا در این نوشتار «معناشناسی همزمانی واژه انسان در قرآن کریم بر اساس نسبت های هم نشینی» منعکس شده است؛ تا از این رهگذر ابعاد مختلف ارتباط بین خداوند و انسان شناخته شود. به عنوان نتیجه، میتوان گفت معنا ی نسبی واژه «انسان» در قرآن کریم، نسبت به معنای پایه که صرفا موجودی با تکیه بر حواس مادی است، «گسترش معنایی» داشته است. که در یک «تعامل رفتاری انسان با خداوند» با تأکید بر جنبه ی«ربوبیت الهی» جهت داده شده است که با حفظ معنای پایه، سعی در بیان ویژگی های انسان، نیز تربیت و اصلاح رفتار وی دارد. از این رو، قرآن کریم، خطرات احتمالی پیش روی انسان را بیان، ویژگی های خطرساز را تذکر، و باشیوه ی معلمانه و مربیانه روش تصحیح آنها را به انسان آموزش می دهد. در یک نگاه، می توان گفت نظام فکریقرآن کریم نسبت به واژه انسان، یک رویکرد تعاملی است به شکلی که انسان به عنوان یک موجود ذو ابعاد در اینتعامل رشد و تکامل یافته و نسبت به مسیرهای خطرناک پیش روی خود از این طریق آشنا می شود.

کلیدواژه ها:

انسان ، معناشناسی ، میدان معنایی ، همنشینی ، تعامل انسان با خداوند

نویسندگان

علیرضا قائمی نیا

استادیار دانشگاه علوم حدیث قم

بهاءالدین قهرمانی نژادشایق

استادیار دانشکده معارف-دانشگاه تهران

زهرا علیمرادی

دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی دانشکده معارف-دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایه فی غریب الحدیث و ...
  • ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، مصحح احمد عبدالغفور عطار، بیروت، ...
  • حائری تهرانی، میر سید علی، مقتنیات الدرر و ملتقطات الثمر، ...
  • درویش، محیی الدین، اعراب القرآن و بیانه، سوریه، دار الارشاد، ...
  • سید کریمی حسینی، عباس، تفسیر علیین، قم، انتشارات اسوه، 1382، ...
  • _ -------ه الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، قم، ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق ...
  • طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، ...
  • فضل الله، محمد حسین، تفسیر من وحی القرآن، بیروت، دارالملاک ...
  • قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکام القرآن، تهران، انتشارات ناصر ...
  • قمی مشهدی، محمد بن محمد رضا، تفسیر کنز الدقائق و ...
  • قنوجی، محمد صدیق، فتح البیان فی مقاصد القرآن، بیروت، دار ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الفروع من الکافی، مصحح علی اکبر ...
  • مجلسی، محمد باقر، مرآت العقول فی شرح اخبار آل الرسول ...
  • محمد عزت، دروزه، التفسیر الحدیث، قاهره، دار احیاء الکتب العربیه، ...
  • میبدی، احمد بن ابی سعد رشید الدین، کشف الاسرار و ...
  • نمایش کامل مراجع