بررسی تطبیقی چشم دلدار در غزلیات حافظ و ترانه نامه پترارکا

غزلهای حافظ و ترانه نامه پترارکا (۱۳۰۴-۱۳۷۴ م) دستکم در سه ویژگی، زمینه ای مشترک دارند:الف. از دیدگاد چونی: هر دو اثر اورج شعر غنایی عاشقانهٔ قرون وسطی هستند یکی در ادب پارسی دیگری در ادب اروپایی. ب. از دیدگاه ترتیب زمانی: هر دو دیوان در سدهٔ هشتم هجری (چهاردهم میلادی) سروده شد داند. ج. از دیدگاد چندی: غزلهای حافظ تصحیح خانلری ۴۰۹۲ بیت (یعنی نزدیک مصرع) دارد و ترانه نامه پترارکا کمی بیشتر از ۷۷۸۴ مصرع. بنابراین، هر دو اثر از نظر زمانی تعداد برابر مصرع ها، در اوج بودن شعر غنایی قرون وسطی و کم و کیف طولی دورهٔ زندگی دو شاعر قابل سنجش و بررسی هستند. توصیف چشم یار یکی از دست مایه های اصلی شعر هر دو سرایندد است: پترارکا ۲۶۳ بار در ترانه نامه و حافظ ۲۱۶ بار در غزلبات به چشم اشاره می کند. به علاود، حافظ دربارهٔ «نرگس» - استعارد از چشم معشوق - در ۴۴ بیت سخن میگوید. پرسش پژوهشی این است: تصویر چشم دلدار در غزلیات حافظ وترانه نامه پترارکا چه شباهتها و چه تفاوتهایی با هم دارند؟ این مقاله برای نشان دادن ویژگیهای مشترک و متفاوت تصویرپردازی چشم یار در شعر حافظ و پترارکا از روش تطبیقی استفاده می کند.

کلیدواژه ها:

غزلبات حافظ ، ترانه نامه پترارکا ، ܥܹܝܢ̈ܝܟ یار ، عاشق ژی معشوق